نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 2 صفحه : 235
بنا بر اين، عقوبت و كيفر كفاره بر تجاوز و
ستمگرى آنان بنام «عدوان» و ظلم ناميده شده است همانطور كه در آيه كريمه ميفرمايد(فَمَنِ اعْتَدى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى
عَلَيْكُمْ)[1]
(هر كس بشما تجاوز كرد شما نيز باو تجاوز كنيد (1)) كه كيفر تجاوز بنام «تجاوز»
خوانده شده است با اينكه خود اقتضاى عدل است و آيه كريمه(وَ
جَزاءُ سَيِّئَةٍ، سَيِّئَةٌ)[2]
مثلها- كيفر بر گناه همانند همان گناه مىباشد كه از كيفر گناه تتغير به «سيئة»
شده است.
اين وجه تفسير را «قتاده» و «ربيع» و «عكرمه» گفتهاند.
ولى «مجاهد» و «سدى» ميگويند مقصود از «عدوان» ابتداء به جنگ است.
اين آيه كه دستور كشتن مشركان را در هر حال و هر كجا باشند ميدهد
ناسخ آيه قبلى است كه ميفرمايد با مشركان در مسجد الحرام بجنگيد تا وقتى آنان ابتداء
به جنگ نكردهاند (حسن و جبائى).
ولى بنا تفسير ابن عباس در آيه گذشته كه ميگفت آيه براى بيان حرمت
تعرض نسبت بزنان و كودكان و وجوب نبرد با خصوص مردان است ديگر منسوخ به اين آيه
نميباشد.
بعضى ميگويند اين آيه نيز بيان همان حكم آيات مسابقه است و ميفرمايد
اگر مشركان در حرم شروع به جنگ با شما كردند شما آنان را بكشيد تا فتنه و شرك از
ميان برود نه دستور كشتن آنها در هر حال و هر جا است.
ماه حرام در مقابل ماه حرام پس هر كس بر شما تجاوز كرد شما نيز باو
تجاوز كنيد مانند همان تعدى و تجاوزى كه بشما كرده است و از خدا بترسيد و بدانيد
كه خدا با پرهيزكاران است.