نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 2 صفحه : 183
(وَ أَقامَ الصَّلاةَ ...)-
نماز را با رعايت اوقات و شرايط آن بجا بياورد.
(وَ آتَى الزَّكاةَ ...)- زكاة مال خود را بدهد.
(وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا ...)- كسانى كه بعهد و پيمان خود وفا مىكنند يعنى عهدها و نذرهايى كه
ميان آنها و خداوند است و همچنين پيمانها و قراردادهايى كه با مردم مىبندند بهمه
آنها وفا مىنمايند.
(وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ ...)- ابن مسعود و قتادة و جماعتى از مفسرين ميگويند مراد از «باساء» فقر
و تهيدستى از منظور از «ضرّاء» درد و مرض است.
(وَ حِينَ الْبَأْسِ ...)- مراد از «بأس» جنگ
است يعنى در هنگام جنگ و جهاد با دشمنان، خويشتندار هستند دليل اينكه «بأس»
بمعناى جنگ ميآيد گفتار حضرت امير مؤمنان 7 است كه فرمود
: كنّا اذا احمرّ البأس اتّقينا برسول اللَّه فلم يكن احد منّا
اقرب الى العدوّ منه
- يعنى هنگامى كه جنگ شدّت مىكرد ما همه به پيغمبر خدا 6 پناه ميبرديم و هيچيك از ما نسبت بدشمن از او نزديكتر نبود.
(أُولئِكَ ...)- اشاره بكسانى است كه مذكور
گرديد.
(الَّذِينَ صَدَقُوا ...) ابن عباس و حسن
مىگويند يعنى «آنها كسانى هستند كه هر چه را از خداوند پذيرفتند راست گفتند و بآن
ملتزم و متعهد شدند و عملًا هرگز از آن تخلّف نكردند». بعضى گفتهاند «مراد اين
است كه نيّتهاى آنها با اعمالشان مطابق است».
(وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ ...)-
يعنى آنها بسبب انجام اعمالى كه در آيه ذكر گرديد، از آتش جهنّم دورى گزيدند.
حضرت امير مؤمنان (ع) جامع اين اوصاف بود
اصحاب ما مىگويند حضرت امير مؤمنان 7 حتماً از اين آيه
اراده شده است زيرا اختلافى ميان امّت نيست كه حضرتش جامع اين اوصاف و خصال بود
ولى قطع نداريم كه كسى غير او داراى اين اوصاف باشد و لذا زجاج و فرّاء مىگويند
عمل كردن باين آيه مخصوص پيغمبران معصوم است زيرا غير از انبيا هيچكس نميتواند
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 2 صفحه : 183