2- با آنها اصلًا حرف نميزند. بنا بر اين وجه مراد از آياتى كه دلالت بر اين دارد كه خداوند از همه سؤال بعمل خواهد آورد اين است كه ملائكه بامر خداوند از آنها سؤال مى‌كنند،(اخْسَؤُا فِيها) هم حمل بر دلالت حال ميشود باين معنا كه اهل جهنم در حالى هستند كه مناسب است بآنها «اخسئوا» گفته شود.

بنا بر وجه اوّل نفى تكلم خداوند از اين لحاظ دلالت بر غضب او دارد كه كلام ذاتاً براى آن وضع شده است كه فايده‌اى بمستمع برساند و وقتى كه مستمع از آن فايده‌اى نبرد بلكه موجب محروميّت او گرديد، دلالت بر غضب متكلّم مى‌كند. بنا بر اين كلامى كه موجب غصه و ناراحتى مستمع باشد در حقيقت كلام و تكلّم نيست.

(وَ لا يُزَكِّيهِمْ ...)- معناى آن اين است كه خداوند آنها را نميستايد و آنان را بپاكيزكى توصيف نميكند و روشن است كه كسى را كه خداوند بپاكيزكى توصيف نكند اهل عذاب خواهد بود.

بعضى گفته‌اند مراد اين است كه «خداوند چنان كه اعمال پاكان را قبول ميكند، اعمال آنها را قبول نمى‌كند». برخى ميگويند منظور اين است كه «خداوند آنها را از آلودگى اعمالشان بواسطه مغفرت خود پاك نميسازد».

(وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ ...)- براى آنها است عذاب دردناك‌

. [سوره البقرة (2): آيه 175]

(أُولئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى‌ وَ الْعَذابَ بِالْمَغْفِرَةِ فَما أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ (175))

[ترجمه‌]

آنها همان گروهند كه ضلالت را بجاى هدايت و عذاب را بجاى مغفرت اختيار كردند. چقدر بر تحمل آتش جهنم پر طاقت هستند!!

تفسير:

(أُولئِكَ ...)- آنها اشاره بكسانى است كه اوصاف پيغمبر 6 و احكام الهى را كتمان كردند كه در آيه قبل مذكور گرديد.

(الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى‌ ...)- همان كسانى هستند كه ضلالت را در برابر هدايت خريدارى كردند يعنى ايمان به پيغمبر 6 را با كفر باو تبديل كردند در اين صورت مانند كسانى هستند كه متاعى را خريدارى كنند بعضى گفته‌اند كه‌