آنكه در آنجا خانه و زمينى نداريم و كسى كه متكفل نان و آب ما باشد نيست.

مقصود:

سپس خداوند بيان فرموده كه عذرى براى مردم در ترك اطاعت پروردگار نبوده و چنين ميفرمايد:

(يا عِبادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِي واسِعَةٌ): اى بندگان من كه ايمان آورده‌ايد البته زمين من پهناور و فاصله شهرهاى آن بسيار است و اگر در شهرى- چون مكه- مشركين از احساسات مذهبى شما جلوگيرى مينمايند بشهر و ديار ديگرى هجرت كنيد.

«امام صادق، ع» فرمود مقصود آنست كه اگر در شهرى كه تو هستى گناهان و نافرمانى خدا انجام ميشود، پس از آنجا بشهر ديگر هجرت كن. و «جبائى» ميگويد مقصود زمين بهشت است كه وسعت بسيارى دارد ولى بيشتر مفسرين قول اولى را گفته‌اند.

(فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ‌): پس تنها مرا مورد عبادت و پرستش قرار داده و از ديگرى اطاعت نكنيد تا شما را بمعصيت‌ها و گناهان وادار نمايد.

«اياى» منصوب به فعل مقدر بوده كه فعل بعدى او را تفسير ميكند. و گفته شده «فاء» براى جزاء است و در تقدير چنين است «ان ضاق بكم موضع فاعبدونى و لا تعبدوا غيرى ان ارضى واسعه» كه خداوند به مؤمنين امر فرموده در صورتى كه دين شما در شهرى محفوظ نماند بمكان ديگر هجرت كنيد و در آيه بعد اشاره به مرگ كرد «آنها را از مرگ بترساند» تا هجرت براى مؤمنين آسان گردد.

(كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ‌): هر كسى كه خداوند او را آفريد در هر كجا كه باشد تلخى مرگ را چشنده است پس شما (مؤمنين) از ترس مرگ در شهر بت پرستان زندگى ننمائيد.

(ثُمَّ إِلَيْنا تُرْجَعُونَ‌): سپس بسوى ما برگشتتان خواهد بود و ما پاداش اعمالتان را ميدهيم. سپس خداوند ثواب مهاجرين را بيان ميفرمايد: