چون البحر عطف باسم شد منصوب گرديد و خبرش هم يمده خواهد بود و ضمير عايد ضمير متصل بآن است.

و اما آنان كه برفع خوانده‌اند چنان كه سيبويه گويد او را مبتداء و جمله تازه‌اى گرفته‌اند.

ميگويم (مؤلف) اگر البحر را منصوب و عطف به اسم «ان» بدانيم بهتر اينست كه خبرش محذوف باشد و در تقدير «البحر مدادا و يمده سبعه ...» و جمله كلا در محل نصب بوده و حال قرار ميگيرد و خبر حذف شده زيرا كلام دلالت بر او دارد.

و خلاصه چه مرفوع يا منصوب بخوانيم معنى جمله چنين است كه آنچه در قلم قدرت پروردگار است اگر نوشته شود قبل از پايان آن قلم‌ها (درختان) و دوات (درياها) پايان مى‌يابد و امثال اينها و از اينكه اين نتيجه از كلام حذف شده چون كلام خود دلالت بر آن دارد نظير آيه شريفه كه فرمود(اذْهَبْ بِكِتابِي هذا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ ما ذا يَرْجِعُونَ قالَتْ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ) كه در تقدير فذهب فالقى الكتاب فقرأه المرأة فقالت يا ايها الملأ بوده و چون كلام دلالت بر محذوف داشت لذا آن جمله حذف گرديد.

اما آنكه (و بحر يمده) خوانده تقديرش «و هناك بحر يمده من بعده سبعة ابحر» بوده «ابن جنى» گويد ممكن نيست و بحر عطف به اقلام باشد زيرا (بحر) از سنخ درخت و قلم نبوده بلكه مناسب با مداد و دوات و از سنخ آن ميباشد چنان كه امام صادق (ع) مداده قرائت فرموده.

و اما اگر «البحر» برفع خوانده شود ممكن است عطف بر محل اسم «ان» باشد نظير آيه شريفه‌(أَنَّ اللَّهَ بَرِي‌ءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَ رَسُولُهُ) كه بخشش در محلش گذشت.

و آنكه «يمده» را بضم ياء خوانده گويا در معنى تشبيه كمك رساندن بسپاه گرفته- كه گروهى بسپاه جنگ ملحق شوند تا كمك دهند- و قرائت امام (ع) كه فرمود «و البحر مداده» بنظر نمى‌رسد بمعناى كمك رساندن و زياد نمودن باشد زيرا آب دريا موجب زيادتى درخت و قلم نمى‌باشد چون از سنخ آن نيست، بلكه مراد