نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 44
برخى گويند: براى حمامها برج مىساختند و
هود اين كارشان را مورد انكار قرار داد.
(وَ تَتَّخِذُونَ مَصانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ): ساختمانها و كاخهاى محكمى مىسازيد يا آبگيرهايى درست مىكنيد كه
گويا هرگز نميميريد. اين بناهاى محكم براى كسى خوب است كه طمع حيات ابدى داشته
باشد.
برخى گويند: يعنى بفكر زندگى ابدى دنيا هستيد و در باره مرگ فكر
نميكنيد.
(وَ إِذا بَطَشْتُمْ بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ):
هنگامى كه ميخواهيد كسى را تنبيه و مجازات كنيد، نهايت سختگيرى را در باره او
مرتكب شويد. برخى گويند: يعنى وقتى كيفر ميدهيد، بناحق مىكشيد.
(فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ):
معنايش گذشت.
(وَ اتَّقُوا الَّذِي أَمَدَّكُمْ بِما تَعْلَمُونَ): از خدايى بپرهيزيد كه به نعمتهايى كه ميدانيد پياپى براى شما مدد و
كمك مىفرستد.
(أَمَدَّكُمْ بِأَنْعامٍ وَ بَنِينَ وَ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ): شما را به چارپايان و فرزندان و باغها و چشمهها كمك كرده و على
الدوام براى شما كمك مىفرستد.
(إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ): مىترسم كه در آن روز بزرگ يعنى قيامت، گرفتار عذاب شويد.
قيامت را روز بزرگ خوانده، زيرا ترسهاى آن بزرگ است.
(قالُوا سَواءٌ عَلَيْنا أَ وَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُنْ مِنَ
الْواعِظِينَ): گفتند: چه ما را نهى كنى چه نكنى يكسان است. بهر حال ما گفتار ترا
نميپذيريم. يعنى موعظه و ترك موعظه براى ما يكسان است.
(إِنْ هذا إِلَّا خُلُقُ الْأَوَّلِينَ):
اينها كه تو مىگويى دروغهاى مردم قديم است كه بيهوده ادعاى نبوت ميكردند و پيامبر
نبودند. تو هم مثل آنهايى.
بنا بر اينكه بضم خاء خوانده شود، يعنى: اينها كه ما ساختهايم، بنا
بر سنت و رويهاى است كه از گذشتگان بيادگار مانده است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 44