نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 243
ضعيف را كمك ميكرد و چون بمغازهداران
مىرسيد، قرآن را ميگشود و اين آيه را(تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ
نَجْعَلُها لِلَّذِينَ لا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَساداً)
براى آنها ميخواند و ميفرمود: اين آيه در باره زمامداران دادگر و قدرتمندان متواضع
نازل شده است.
نيز روايت شده است كه فرمود: انسان از بند نعل خويش در شگفت مىماند
و داخل در اين آيه ميشود:(تِلْكَ الدَّارُ
الْآخِرَةُ ...) يعنى: هر كس به لباس خويش بر كسى تكبر كند، از آنهاست كه در روى
زمين اراده برترى جويى دارند.[1] كلبى گويد:
مقصود از فساد در روى زمين اين است كه مردم را به پرستش غير خدا دعوت كند.
عكرمه گويد: مقصود اين است كه مالى را به ناحق بستاند.
(وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ):
سرانجام نيك، يعنى رستگارى بوسيله پاداش براى كسانى است كه از شرك و معصيت
بپرهيزند.
برخى گويند: يعنى بهشت براى كسانى است كه بوسيله اداى فرائض و اجتناب
معاصى از كيفر خدا بپرهيزند.
(مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْها): هر كه كار نيكو كند، پاداشش بهتر از آن است.
[1]- مطابق دلايلى كه در دست است قصد و تصميم بدى و فساد و علاقه
بگناه و اهل گناه، هم مؤاخذه و عقاب دارد و لو اينكه عملى هم انجام نگيرد. بديهى
است كه داشتن قصد و تصميم و علاقه، انسان را به خود عمل هم مىكشاند. الا اينكه
مانعى و رادعى او را از انجام آنچه مورد علاقهاش هست يا تصميم انجام آن دارد، باز
دارد. خود قرآن مىگويد:« إِنْ تُبْدُوا ما فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ
يُحاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ» آنچه در دل داريد چه ظاهر كنيد و چه ظاهر نكنيد براى
شما محاسبه دارد. در روايت هم آمده است:
« الراضى بفعل قوم كالداخل فيه معهم»
كسى كه به عمل جمعى راضى باشد، مثل اين است در انجام آن فعل
با آنها شريك و همراه است. على هذا آن رواياتى كه در باره عفو از قصد خالص وارد
شده است در مورد كسى است كه از قصد خود يا از رضاى خود منصرف و پشيمان گردد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 243