نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 223
اينكه مىگويد: شريكان خود را بخوانيد،
بخاطر اين است كه خدا را شريك نيست. ولى آنها گمان ميكردند كه خدا را شريك هست و
شرك مىورزيدند.
(فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ):
آنها را ميخوانند ولى پاسخى از آنها نمىشنوند و اجابت نمىشوند.
(وَ رَأَوُا الْعَذابَ لَوْ أَنَّهُمْ كانُوا يَهْتَدُونَ): اگر اهل هدايت بودند، معتقد مىشدند كه عذاب خدا حق است.
(وَ يَوْمَ يُنادِيهِمْ فَيَقُولُ ما ذا أَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِينَ): در روز قيامت خداوند به آنها ندا كرده، مىگويد: پيامبرانى را كه
بسوى شما فرستاده شدند چه جواب داديد؟
مقصود اين است كه از دعوت آنها چه فهميديد و در مقابل آنها چه عملى
انجام داديد؟
(فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْأَنْباءُ يَوْمَئِذٍ): در آن روز راه جواب بر روى آنها مسدود است و همچون كوران مىمانند.
برخى گويند: يعنى حجت بر آنها تيره شده است. علت اينكه حجت را خبر
ناميده، اين است كه به آن خبر ميدهند. در آن روز در پيشگاه خدا تكلم نميكنند.
زيرا خداوند حجت را از آنها گرفته و زبانشان را از سخن عاجز كرده
است. چنان كه مىفرمايد:
(فَهُمْ لا يَتَساءَلُونَ): آنها از يكديگر
نمىپرسند كه چگونه جواب دهند و چگونه عذر خواهى كنند؟
برخى گويند: يعنى از انساب و خويشاونديها كه در دنيا پرسش ميكردند،
پرسش نميكنند.
برخى گويند: يعنى چنان بخود مشغولند كه از حال يكديگر نمىپرسند.
برخى گويند: يعنى از يكديگر نميخواهند كه گناه يكديگر را تحمل كنند.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 223