(ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قُرُوناً آخَرِينَ‌): پس از آنها امتهاى ديگرى در عصرهاى بعد بوجود آورديم.

(ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَها وَ ما يَسْتَأْخِرُونَ‌): اين جمله تهديدى است براى مشركين. يعنى هيچ امتى پيش از به پايان رسانيدن مدت خود نميميرد و پيش از مدتى كه بايد بماند، نبايد بماند. برخى گويند: منظور اين است كه فرا رسيدن عذاب ايشان وقتى دارد كه بيش و كم نميشود. اجل، زمانى است كه براى انجام چيزى مقرر شده است. اجل محتوم قابل تغيير نيست. اما اجل مشروط، بحسب شرط تغيير ميكند.

اجلى كه در آيه ذكر شده، همان اجل محتوم است.

(ثُمَّ أَرْسَلْنا رُسُلَنا تَتْرا): آن گاه پيامبران خود را يكى بعد از ديگرى فرستاديم.

برخى گويند: يعنى آنها را بفاصله‌هاى كم فرستاديم.

(كُلَّ ما جاءَ أُمَّةً رَسُولُها كَذَّبُوهُ‌): هر رسولى نزد امت خود رفت، مورد تكذيب واقع شد.

(فَأَتْبَعْنا بَعْضَهُمْ بَعْضاً): ما هم آنها را پى در پى هلاك كرديم.

(وَ جَعَلْناهُمْ أَحادِيثَ‌): و آنها را به سرنوشتى گرفتار كرديم كه از آنها داستانى شوم در ميان مردم بعد بيادگار ماند.

(فَبُعْداً لِقَوْمٍ لا يُؤْمِنُونَ‌): مردم بى ايمان از رحمت خدا دورند.

(ثُمَّ أَرْسَلْنا مُوسى‌ وَ أَخاهُ هارُونَ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ‌):

آن گاه موسى و برادرش هارون را با نشانه‌هاى روشن و برهان آشكار، بسوى فرعون و اشراف كشورش فرستاديم. علت اينكه اشراف را ذكر ميكند، اين است كه سايرين تابع ايشانند.

(فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً عالِينَ‌): آنها از قبول حق كبر ورزيده، سر باز.

زدند و مردم گردن فرازى بودند كه بر توده مردم غالب شده، آنها را برده و بنده خويش ساخته بودند.

(فَقالُوا أَ نُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنا): گفتند: چگونه بدو بشر ايمان بياوريم كه‌