نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 17 صفحه : 39
(وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً
بِقَدَرٍ ...» وَ إِنَّا عَلى ذَهابٍ بِهِ لَقادِرُونَ): ما
قادريم كه اين آبها را ببريم و در اين صورت همه جانداران هلاك خواهند شد.
بدينترتيب خداوند عظمت نعمت خود را به سبب نازل كردن آب از آسمان بيان ميدارد.
(فَأَنْشَأْنا لَكُمْ بِهِ جَنَّاتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَ أَعْنابٍ): بوسيله همين آبها بود كه باغهاى نخل و انگور براى شما ايجاد كرديم
تا شما از آنها بهرهمند شويد.
(لَكُمْ فِيها فَواكِهُ كَثِيرَةٌ وَ مِنْها تَأْكُلُونَ): در اين باغها براى شما ميوههاى بسيارى است و از آنها ميخوريد.
علت اينكه از ميان همه ميوهها فقط خرما و انگور را ذكر ميكند، اين
است كه در حجاز- مدينه و طائف- همين ميوهها بدست مىآمد. از اينرو خداوند
نعمتهايى ذكر ميكند كه مردم آنها را بشناسند[1].
نظم آيات:
وجه اتصال اين آيات به قبل اين است كه قبلا نعمتهاى اخروى را كه
مخصوص مؤمنين است، ذكر فرمود. در اين آيات، ابتدا در باره آفرينش انسان سخن گفت.
تا آنها را بدقت وادارد و ترغيبشان كند كه براى رسيدن به نعمتهاى
آخرت، به انجام نيكيها پردازند و چون احوال آخرت را بيان كرده بود، در باره قيامت
سخن گفت و نشان داد كه هر كس قادر باشد كه انسان را با اين ساختمان عجيب خلق كند،
قادر است كه پس از متلاشى شدن، دوباره او را زنده گرداند. پس از آن به بيان قدرت
بيكران خداوند پرداخت كه مىتواند از آسمان باران بفرستد و در زمين نگاه دارد و در
درياها و رودها و چشمهها تقسيم كند. آن گاه بيان كرد كه مىتواند نعمت آب را از
مردم سلب كند. يعنى اين نعمت به اراده خداوند در دسترس مردم قرار گرفته است.
[1]- مناسب است كه بمناسبت مسأله آفرينش انسان به اين روايت كافى
نيز كه قسمتى از آن در اينجا آورده ميشود، توجه شود. امام رضا( ع) فرمود: نطفه چهل
روز در رحم است.
آن گاه بمدت چهل روز علقه و بمدت چهل روز مضغه است. همين كه
چنين چهار ماهه شد، دو فرشته خلاقه از جانب خداوند مبعوث مىشوند. مىگويند: خدايا
چه خلق كنيم؟ پسر يا دختر؟
به آنها دستور داده ميشود ...
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 17 صفحه : 39