نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 17 صفحه : 31
خود بازى ميكرد، فرمود: اگر دلش خاشع بود،
اعضاى بدنش نيز خاشع بودند. از اين روايت استفاده ميشود كه: خشوع در نماز هم بقلب
است و هم به اعضاء. خشوع قلب اين است كه از همه چيز اعراض كند و تنها متوجه پرستش
و نيايش خدا باشد. و خشوع اعضاء اين است كه چشم را فرو نهد و توجه به كسى و چيزى
نكند و از كارهاى بيهوده خوددارى كند.
ابن عباس مىگويد: معنى خشوع اين است كه افرادى كه در سمت راست و چپ
او قرار دارند، نشناسد.
در روايت است كه پيامبر خدا در حال نماز چشم را متوجه آسمان ميكرد.
همين كه اين آيه نازل شد، سر را پائين انداخت و ديده را بر زمين
دوخت.
(وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ): كسانى كه از هر گفتار و كردار بيفايده و بىاهميت خوددارى ميكنند.
چنين چيزهايى زشت و ناپسند است و بايد از آنها اعراض كرد.
ابن عباس گويد: مراد از لغو باطل است. حسن گويد: همه معاصى است. سدى
گويد: دروغ است. مقاتل گويد: فحش است. زيرا كفار مكه پيامبر و اصحابش را فحش و
ناسزا ميگفتند. از اينرو بمؤمنين دستور داده شد كه از جواب دادن آنها خوددارى
كنند.
از امام باقر (ع) نقل است كه: لغو اين است كه انسانى به باطل سخن
گويد يا به تو نسبتى دهد كه در تو نباشد و تو براى خدا از او اعراض كنى.
در روايت ديگر است كه مراد از لغو، غنا و لهو است.
(وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ):
آنان كه زكات را ادا ميكنند، در اينجا به جاى اذا فعل بكار رفته، زيرا ادا هم فعل
است. چنان كه امية بن ابى الصلت مىگويد:
المطعمون الطعام فى السنة الازمة و الفاعلون للزكوات آنها در سال
قحطى اطعام ميكنند و زكات ميدهند.
(وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ):
يعنى مردان مؤمن فرج خود را از آميزشهاى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 17 صفحه : 31