خلال: جمع خلل، فرجه ميان دو چيز برد: تگرگ سنا: درخشيدن‌

اعراب:

صافات: حال از «الطير»( مِنَ السَّماءِ): «من» حرف ابتداء( مِنْ جِبالٍ‌): «من» براى تبعيض. بدل از(مِنَ السَّماءِ) و «فيها» متعلق به محذوف صفت «جبال»( مِنْ بَرَدٍ): «من» حرف جنس. متعلق به محذوف و صفت «جبال» و مفعول «ينزل» محذوف است.

(عَلى‌ بَطْنِهِ‌): در محل نصب و حال و همچنين‌(عَلى‌ رِجْلَيْنِ) و(عَلى‌ أَرْبَعٍ) كلمه‌هاى «من» به معنى «ما» است.

مقصود:

اكنون اين مطلب را بيان ميكند كه آيات خدا براى خداشناسان خردمند، نور است. مى‌فرمايد:

(أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌): آيا نمى‌بينى كه تمام عقلاء در آسمانها و زمين خدا را تسبيح و تقديس و تنزيه ميكنند و او را از صفاتى كه لايق جنابش نيست پاك مى‌شمارند؟ برخى گويند: تنها مقصود عقلاء نيست. بلكه غير عقلاء را هم شامل ميشود.

(وَ الطَّيْرُ صَافَّاتٍ‌): و نيز مرغانى كه پرها را در هوا گشوده‌اند به زبان نياز و حدوث او را تسبيح مى‌كنند و بر قدرت نامتناهى او دلالت دارند.

(كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ‌): خداوند به نماز و تسبيح همه آنها عالم است.

برخى گويند: نماز از انسان و تسبيح از ديگر موجودات است. برخى گويند: يعنى همه موجودات به نماز و تسبيح خود آشنايند و آنها را به دقت انجام ميدهند. اما