(فِيها مِصْباحٌ‌): اين جمله در محل جر و صفت «مشكاة» است.

(الْمِصْباحُ فِي زُجاجَةٍ): در محل رفع و صفت «مصباح».

(الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌ‌): اين جمله در محل جر و صفت «زجاجه» است.

زيتونه: بدل از «شجرة» و بقيه صفت.

(نُورٌ عَلى‌ نُورٍ): خبر مبتداء محذوف.

فى بيوت: متعلق به محذوف و صفت «مشكاة».

(بِغَيْرِ حِسابٍ‌): در محل نصب و صفت مفعول محذوف.

مقصود:

(اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌): در باره معنى آن اختلاف است: 1- خدا هدايت- كننده اهل آسمانها و زمين بسوى مصالح ايشان است. 2- خدا بوسيله خورشيد و ماه و ستارگان آسمانها و زمين را روشن ميكند 3- خداوند زينت بخش آسمانهاست به فرشتگان و زينت بخش زمين است به پيامبران و علماء. اينكه در صفت خدا نور وارد شده، بخاطر اين است كه هر نفعى و هر احسان و انعامى از جانب خداست. درست مثل اين است كه گفته شود: فلانى رحمت و فلانى عذاب است. يعنى رحمتش زياد يا عذابش زياد است. شاعر گفته است:

يعنى: نمى‌بينى كه ما نور قومى هستيم و در تاريكيها نور مردم آشكار ميشود؟

منظور اين است كه ما به آنها فايده ميرسانيم.

ابو طالب نيز در مدح پيامبر اسلام مى‌گويد:

او نفع و احسانش بسيار است و از ابر بوسيله صورت او طلب باران مى‌شود.

فرياد رس يتيمان و پناه بيوه زنان است. درماندگان بنى هاشم به او پناه مى‌برند و در پيشگاه او در نعمت و سعادتند.