نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 53
- بجز عاصم- به صيغه متكلم وحده خواندهاند.
اما به صيغه متكلم مع الغير به قرينه «و نزلنا عليكم» است. در مورد «و واعدناكم»
ابو جعفر و ابو عمرو و يعقوب و سهل بدون الف خواندهاند و در اين صورت وعده از
جانب خداست و طرفينى نيست و همين اولى است.
فيحل: كسايى اين كلمه را بضم حاء و ديگران بكسر حاء خواندهاند.
همچنين در مورد «يحلل» كسايى بضم لام و ديگران بكسر خواندهاند.
قرائت كسر از ماده «حلال» است. يعنى بعد از آنكه غضب خدا بر ايشان حرام بود،
حلالشان مىشود. وجه قرائت ضم اين است كه از حلول است. يعنى غضب خدا بر ايشان نازل
مىشود.
لغت:
يبس: يابس و خشك. جمع يبوس.
اسف: شديدتر از خشم، حزن و اندوه.
اعراب:
(هُمْ أُولاءِ): مبتدا و خبر يا «اولاء»
بدل از «هم» و(عَلى أَثَرِي) خبر.
بنا بر اول(عَلى أَثَرِي) حال يا خبر دوم است.
مقصود:
اكنون خداوند از حال بنى اسرائيل خبر داده، مىفرمايد:
(وَ لَقَدْ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى أَنْ أَسْرِ بِعِبادِي): بعد از آنكه فرعون آيات را ديد و خود و قومش ايمان نياوردند، به
موسى وحى كرديم كه شبانه قوم خود را از سر زمين مصر ببر.
(فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقاً فِي الْبَحْرِ يَبَساً)، بوسيله عصا راهى خشك در دريا بوجود آور، تا بنى اسرائيل بتوانند از
آن بگذرند. در اينجا مراد از زدن طريق، زدن دريا و شكافتن آن بمنظور بوجود آوردن
طريق است.
(لا تَخافُ دَرَكاً وَ لا تَخْشى):
نميترسى كه فرعون بتو دست يابد، يا اينكه در
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 53