نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 218
ابن عباس مىگفت: قانع كسى است كه به آنچه
به او دهند قناعت كند و معتر كسى است كه در خانهها بيايد. زهير مىگويد:
على مكثريهم حق من يعتريهم
و عند المقلين السماحة و البذل
بر ثروتمندان ايشان است حق كسانى كه بر در خانهها حاضر مىشوند و
پيش تهيدستان آنهاست بذل و بخشش.
در روايت است كه سزاوار است، ثلث قربانى را اطعام كنند و ثلث آن را
به قانع و معتر دهند و ثلث ديگر را بدوستان اهدا كنند.
(كَذلِكَ سَخَّرْناها لَكُمْ):
چنان كه وصف كرديم، آنها را براى شما رام كرديم تا در برابر اراده شما تسليم باشند
و آنها را نحر يا ذبح كنيد و از آنها سوارى بگيريد و از نتاج آنها استفاده كنيد.
اما حيوانات وحشى و درندگان براى شما رام نيستند.
(لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ): شايد شما شكر اين
نعمت را بجاى آوريد.
(لَنْ يَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها وَ لكِنْ يَنالُهُ
التَّقْوى مِنْكُمْ): گوشت و خون قربانيها بخدا نمىرسد، اما
تقواى شما بخدا مىرسد. كنايه از اينكه خدا از شما قبول مىكند. معمولا چيزهايى كه
مورد قبول انسان است مىگويند به او مىرسد.
خداوند هم خطاب خود را بر اساس محاورات مردم صادر فرموده است.
رسم عرب جاهلى اين بود كه در موقع قربانى در برابر كعبه مىايستادند
و خونها را قربة الى اللَّه، به اطراف كعبه مىپاشيدند (بگمان اينكه خداوند از اين
خونها استفاده مىبرد. اما قرآن اعلام داشت كه خداوند بگوشت و خون محتاج نيست و
چيزى از اينها بخدا نمىرسد ولى تقوى كه عبارت از آن حالت اخلاص و توجه است، بخدا
مىرسد).
(كَذلِكَ سَخَّرْناها لَكُمْ):
تفسير آن گذشت.
(لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى ما هَداكُمْ):
تا خدا را بخاطر اينكه راه دين را براى شما روشن كرد، تكبير گوييد. برخى گويند:
يعنى بگوييد: اللَّه اكبر على ما هدانا.
(وَ بَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ): اهل توحيد و نيكو
كاران را بشارت ده.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 218