ديگرى هم هست كه براى رعايت حال خوانندگان محترم از بيان آنها صرف نظر شد) البته ممكن است لام را لام ابتدا گرفت و فعل «يدعو» تكرار فعل «يدعو» قبل).

شأن نزول:

گويند آيه‌(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ ...) در باره جماعتى نازل شد كه بمدينه رفتند تا خدمت پيامبر برسند. يكى از آنها وقتى حالش خوب مى‌شد و اسبش مى‌زاييد و زنش پسر مى‌آورد و گوسفندش زياد مى‌شد، خشنود مى‌شد و اطمينان پيدا ميكرد و هر گاه بيمار مى‌شد و زنش دختر مى‌زاييد، مى‌گفت: از اين دين خيرى نديدم.

مقصود:

قبلا در باره كفار و مجادلات ايشان گفتگو كرد و اينك در باره مقلدين ضلال و عوامل انحراف مى‌فرمايد:

(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‌ حَرْفٍ‌): در ميان مردم كسانى هستند كه خدا را از روى ضعف ايمان عبادت مى‌كند. آنها بقدرى در اين راه ضعف نشان ميدهند كه مثل اشخاصى هستند كه بر لبه پرتگاه ايستاده‌اند. قدرتى بر تحصيل دلائل قوى ندارند و خدا را با مختصر شبهه‌اى عبادت ميكنند يا از ياد مى‌برند. حسن مى‌گويد:

دين دو حرف است: زبان و قلب. هر كس خدا را به زبان عبادت كند نه بقلب، بر لبه پرتگاه سقوط است.

(فَإِنْ أَصابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ‌): اگر بر اثر عبادت، برفاه و عافيت و فراوانى نعمت برسند، بعبادت خدا اطمينان پيدا مى‌كنند.

(وَ إِنْ أَصابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلى‌ وَجْهِهِ‌): اما اگر گرفتارى پيدا كنند، بكفر مى‌گرايند. يعنى بحال اول خود برميگردند.

(خَسِرَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةَ): بر اثر جدا شدن از دين در اين دنيا و بر اثر نفاقش در آن عالم، گرفتار زيان مى‌شود.

(ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ‌): اين است زيان آشكار. زيرا شخصى كه اينطور است نه دنيا را دارد نه آخرت را.