شده است.

2- مقصود همه انسانهاست. در باره همين معنى هم مطالبى گفته‌اند: 1- يعنى انسان عجول آفريده شده است و در كارها دوست مى‌دارد عجله كند و هر چه را دوست ميدارد بدنبال آن مى‌شتابد. عرب نظير اين تعبير را دارد. مثلا در باره كسى كه زياد مى‌خوابد، مى‌گويد: از خواب آفريده شده است و براى كسى كه زياد بدى مى‌كند، مى‌گويد: از شر آفريده شده است. خنساء در وصف گاو مى‌گويد: «فانما هى اقبال و ادبار» اين گاو، اقبال است و ادبار.

2- الفاظ تغيير مكان داده‌اند. يعنى: عجله از انسان آفريده شده است. اما اين معنى ضعيف و مستلزم تأويل است.

3- عجل خاك است. شاعر مى‌گويد:

چشمه از ميان سنگها مى‌رويد و نخل از ميان آب و خاك (عجله) مى‌رويد.

طبق اين معنى، آيه بمنزله:(وَ بَدَأَ خَلْقَ‌)( الْإِنْسانِ مِنْ طِينٍ) (سجده 7).

4- يعنى آفرينش انسان در امرى است كه نيازى به زمان ندارد. چنان كه مى‌فرمايد:(إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ) (يس 82) امر خدا اين است كه چون چيزى اراده كند، به او گويد: باش و باشد.

(سَأُرِيكُمْ آياتِي‌): بزودى آياتى كه دلالت بر توحيد و راستگويى پيامبر دارد به شما نشان ميدهم.

(فَلا تَسْتَعْجِلُونِ‌): در فرا رسيدن عذاب عجله نكنيد كه زمانى بفرا رسيدن آن نمانده است.

ابن عباس گويد: مقصود نضر بن حرث است كه گفت:(اللَّهُمَّ إِنْ كانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِكَ فَأَمْطِرْ ...) (انفال 32) خدايا اگر اين (خلافت على ع) حق است، سنگ بر ما ببار.

منظور از(سَأُرِيكُمْ آياتِي ...) جنگ بدر است.

(وَ يَقُولُونَ مَتى‌ هذَا الْوَعْدُ): مشركين به مسلمين مى‌گويند: اين قيامت‌