حسنات نزديك شوند.

(وَ الْباقِياتُ الصَّالِحاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَواباً وَ خَيْرٌ مَرَدًّا): تفسير اين قسمت، در سوره كهف گذشت. خلاصه آن اين است كه: كارهاى نيكو كه پاداش آنها براى انسان باقى مى‌ماند و در دنيا و آخرت به انسان نفع مى‌رساند، از موقعيت كفار- كه به آن افتخار مى‌كنند- بهتر و عاقبت آن پر ارزش‌تر است. مردّ يعنى بازگشتن. اعمال صالح از بين مى‌روند، لكن پاداش آنها، به انسان بازگشت مى‌كند.

(أَ فَرَأَيْتَ الَّذِي كَفَرَ بِآياتِنا وَ قالَ لَأُوتَيَنَّ مالًا وَ وَلَداً. أَطَّلَعَ الْغَيْبَ أَمِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً): اين جمله براى به تعجب آوردن است. ابن عباس و مجاهد گويند: منظور اين است كه پيامبر را از رفتار عاص بن وائل به شگفت‌آورد، حسن گويد:

مقصود وليد بن مغيره است. ابو مسلم گويد: مقصود عموم كسانى است كه داراى اين صفات- كه در آيه ذكر شده- باشند. او از روى استهزا مى‌گفت: در بهشت- و بقولى يعنى در دنيا- بمن مال و فرزند داده مى‌شود. يعنى اگر بر دين پدران و پرستش بتها باقى بمانم، از اين نعمتها محروم نيستم. خداوند مى‌فرمايد: آيا او علم غيب دارد؟

آيا فهميده است كه به بهشت مى‌رود؟ اين معنى از ابن عباس و مجاهد است. كلبى گويد: مقصود اين است كه: آيا او در لوح محفوظ نگاه كرده و عاقبت كار خود را فهميده است؟ آيا او از راه علم غيب، فهميده است كه اگر مبعوث شود ما به او مال و فرزند روزى مى‌كنيم؟ يا اينكه آيا از راه انجام كارهاى نيكو از خداوند عهد و پيمانى گرفته است كه آنچه مى‌خواهد انجام گيرد؟ كلبى گويد: مقصود اين است كه آيا خدا با او عهد كرده است كه داخل بهشتش كند؟ ابن عباس گويد: مقصود اين است كه آيا اقرار به يگانگى خدا كرده است تا خدا به او رحم كند؟

(كَلَّا): اينطور كه او مى‌گويد، نيست و مال و فرزندى به او داده نمى‌شود. يا اينكه چنين نيست و او از غيب خبر ندارد.

(سَنَكْتُبُ ما يَقُولُ وَ نَمُدُّ لَهُ مِنَ الْعَذابِ مَدًّا): حافظان را امر مى‌كنيم كه آنچه مى‌گويد بنويسند و در آخرت بر آنچه گفته است مجازاتش مى‌كنيم و پيوسته بر عذاب‌