نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 45
پاداششان مىدهيم. هنگامى كه قرآن بخوانى،
از شيطان رجيم، به خدا پناه ببر. او را بر مردمى كه ايمان آورد، بر خدا توكل
مىكنند، تسلطى نيست. تنها بر كسانى تسلط دارد كه او را دوست دارند و كسانى كه
براى خدا شريك قرار مىدهند.
قرائت:
و لنجزينهم: ابو جعفر و ابن كثير و عاصم به نون و ديگران به ياء
خواندهاند.
قرائت ياء بمناسبت جمله و ما عند اللَّه باق است.
لغت:
نفاد: فنا. در حديث است كه:
ان نافدتهم نافدوك
يعنى اگر بخواهى دليل آنها را باطل كنى و بشكنى، آنها نيز همين
معامله را با تو خواهند كرد.
باقى: چيزى كه دوام و استمرار دارد. ضد آن «فانى» است.
در اينكه: آيا باقى چگونه بقا پيدا مىكند؟ ميان متكلمان، اختلاف
است.
بلخى گويد: به بقاء، باقى مىماند، بنا بر اين احتياج به يك معناى
زايد دارد.
لكن عقيده اكثر متكلمان اين است كه احتياج به معناى زايد ندارد، بقا
يعنى استمرار وجود و باقى چيزى است كه ذاتاً «مستمر الوجود است».
استعاذه: طلب پناهگاه. خداوند، پناهگاه كسانى است كه به او پناه
برند و استعاذه كنند. زنى به پيامبر عرض كرد: «از تو به خدا پناه مىبرم» حضرت
فرمود: به پناهگاه، پناه بردى، به اهلت ملحق شو».
سلطان: اين كلمه از «تسلط» يعنى قهر و غلبه است. علت اينكه: دليل را
«سلطان» گويند، اين است كه: خصم بوسيله دليل مغلوب مىشود. برخى گويند: اين كلمه
از «سليط» يعنى روغن زيتون، گرفته شده است، بنا بر اين علت اينكه: دليل را «سلطان»
گويند، اين است كه: همچون روغن زيتون، روشنى بخش تاريكيهاى مشكلات است. در حديث،
از ابن عباس است كه: «ارايت علياً و كان عينيه سراجاً سليط» يعنى:
آيا على را ديدى كه گويا چشمانش دو چراغى بود كه با روغن زيتون شعله
مىزد؟!
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 45