نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 41
(إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ):
خداوند به پيمان شكنىهاى شما داناست، بنا بر اين بايد از پيمان شكنى اجتناب كنيد.
اين آيه، درباره كسانى نازل شده است كه: براى حمايت اسلام، با پيامبر گرامى بيعت
كردند خداوند به مسلمانانى كه با پيامبر بيعت كرده بودند، فرمود: كمى جمعيت
مسلمانان و بسيارى جمعيت كفر و شرك، شما را به- بيعت شكنى وادار نكند، زيرا خداوند
حافظ شماست، بنا بر اين به پيمان محكمى كه با پيامبر خدا بستهايد، وفادار بمانيد.
برخى گويند: اين آيه، درباره قومى نازل شد كه با قومى هم پيمان شده
بودند.
قوم ديگر نزد آنان رفته، گفتند: ما از آنها قويتريم، پيمان آنها را
لغو كنيد و با ما هم پيمان شويد.
(وَ لا تَكُونُوا كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ
أَنْكاثاً): مانند آن زنى نباشيد كه پنبه خود را مىرشت، سپس رشتهها را پنبه
ميكرد. اين زن، از قريش و احمق بود با كنيزان خود از صبح تا ظهر مىرشتند، آن گاه
مشغول پنبه كردن رشتهها مىشدند.
اين برنامه، هميشه ادامه داشت. وى «ريطه» دختر عمرو بن كعب بن سعد بن
تميم بن مره بود. او را «خرقاء» مكه مىگفتند. اين مطلب از كلبى است.
«انكاث» جمع نكث، يعنى باز كردن و پنبه كردن رشتهها. از آنجا كه
ريطه اين كار را همواره تكرار ميكرد، اين كلمه، بصورت جمع آمده است.
(تَتَّخِذُونَ أَيْمانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ): شما نيز مثل آن زن رشتهها را پنبه نكنيد و سوگندهايى كه ياد
مىكنيد، زير پا نگذاريد و سوگندهاى نيرنگ آميز و خائنانه ياد نكنيد.
روش آنها اين بود كه: درباره پيمانهاى خود سوگند ياد مىكردند و در
باطن، تصميم مخالفت داشتند، بدين ترتيب مردم را بگفتار خود مطمئن مىكردند. سپس
براه مكر و خيانت مىرفتند!( أَنْ تَكُونَ أُمَّةٌ
هِيَ أَرْبى مِنْ أُمَّةٍ): سوگندهاى نيرنگ آميز را
بدين جهت ياد مىكردند كه مىديدند جمعيت گروه مخالف، بيشتر و قويتر است، بنا بر
اين منظور اين
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 41