نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 194
يعنى: اگر اين دستورات را انجام دهى، خداوند
در روز قيامت، به نحوى شايسته و پسنديده، ترا مبعوث مىكند.
ممكن است «بعث» را به معناى «اقامه» بگيريم، مثل «بعثت بعيرى» يعنى:
شترم را بپا داشتم. بنا بر اين معناى آيه، اين است: خداوند ترا در
مقامى ستوده، وامىدارد كه اولين و آخرين ترا ستايش كنند. اين مقام، همان مقام
شفاعت است كه پيامبر در آن مقام، بر تمام خلائق، شرافت و برترى پيدا مىكند. در
اين مقام، هر چه از او سؤال كنند، عطا مىكند و هر كس از او شفاعت بخواهد، شفاعتش
مىكند، مفسران قرآن كريم، اتفاق دارند كه: «مقام محمود» همان مقام شفاعت است. در
اين مقام، پيامبر گرامى مردم را شفاعت مىكند. در اين مقام، پرچم حمد، بدست او
برافراشته مىشود و پيامبران و فرشتگان در زير آن جمع مىشوند، بنا بر اين او اول
شفاعت كننده و اول كسى است كه شفاعت او بدرگاه خدا قبول مىشود.
(وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِي
مُخْرَجَ صِدْقٍ): كلمههاى «مدخل» و «مخرج» در اينجا مصدرند. يعنى: «ادخال صدق و
اخراج صدق». در باره معناى آن اقوالى است:
1- مجاهد گويد: يعنى مرا بهر چه رسالت دادهاى، براستى داخل كن و
خارج گردان. مقصود اين است كه در راه وحى و رسالت مرا يارى كن.
2- ابن عباس، حسن، قتاده، و سعيد بن جبير گويند: يعنى مرا داخل مدينه
كن و براى فتح مكه، از آن خارج گردان.
3- ابو مسلم گويد: او مأمور شد كه هر گاه داخل كارى مىشود يا از آن
خارج مىگردد، اين دعا را بخواند. مقصود اين است كه: مرا از روى صدق و راستى داخل
در آن كار گردان.
4- عطيه بروايت از ابن عباس گويد: يعنى هنگام مرگ مرا از روى صدق،
داخل قبر گردان و هنگام قيامت، از روى راستى از قبر خارج گردان. داخل شدن از روى
راستى، اين است كه عاقبت آن از لحاظ دين و دنيا پسنديده باشد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 194