نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 94
قرائت:
اللَّه الذى: اهل مدينه و شام به رفع و ديگران به جر خواندهاند.
جر آن بنا بر اين است كه بدل از «الحميد» باشد، نه صفت. زيرا اسم صفت
واقع نمىشود و كلمه «اللَّه» بر اثر كثرت استعمال، بصورت علم در آمده و نام ذات
مقدس ربوبى است.
قرائت رفع، بنا بر اين است كه از سابق منقطع شده باشد. بنا بر اين
«الذى» ممكن است خبر و ممكن است صفت باشد و در اين صورت، خبر، مقدر است.
در آيه:(قُلْ بَلى وَ رَبِّي
لَتَأْتِيَنَّكُمْ عالِمِ الْغَيْبِ) (سبا 3) اگر(عالِمِ الْغَيْبِ) را برفع بخوانيم خبر آن(لا يَعْزُبُ عَنْهُ) است و اگر به جر بخوانيم،
صفت خواهد بود و بنا بر اين با آيه مورد بحث، مشابه است.
در آيه:(مَنْ بَعَثَنا مِنْ مَرْقَدِنا هذا
ما وَعَدَ الرَّحْمنُ) (يس 52) نيز ممكن است «هذا» را مبتدا و(ما وَعَدَ الرَّحْمنُ) را خبر بگيريم و
ممكن است «هذا» را صفت «مرقدنا» بگيريم. در اين صورت(ما وَعَدَ الرَّحْمنُ) مبتدا و خبر آن مقدر است.
لغت:
عزيز: قادرى كه قدرت او ابدى است.
حميد: كسى كه در همه حال پسنديده است.
استحباب: طلب محبت شيء. محبت، خواستن منافع محبوب است. گاهى در شهوت
و تمايلات نفسانى نيز استعمال مىشود.
بغيه: ابتغاء، طلب.
مقصود:
(الر): در باره معانى حروف مقطعهاى كه در
اوايل سورهها آمده و اقوال مختلفى كه در باره آنهاست، در اول سوره بقره بحث
كردهايم.
(كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ):
اين كتاب آسمانى كه بوسيله جبرائيل بر تو نازل كردهايم، سحر و شعر نيست.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 94