لغت:

بلاغ: ابلاغ، رسانيدن مطلب به ديگرى.

حرص: طلب كردن چيزى با كوشش. فعل آن «حرَص يحرِص» و به لغتى «حرص يحَرص» است از همين جهت، در قرائت غير مشهور، از حسن و ابراهيم «ان تحرص» نقل شده است، لكن قرائت مشهور، طبق لغت اهل حجاز است. اصل اين كلمه از «السحابة الحارصة» است، يعنى ابرى كه پوست زمين را مى‌كند. «شجة حارصة» يعنى جراحتى كه پوست سر را بيفكند. حرص نيز بصاحب خود صدمه و آسيب مى‌رساند، زيرا به آنچه حرص دارد، زياد اهميت مى‌دهد.

مقصود:

اكنون خداوند متعال به نقل گفتار مشركين پرداخته مى‌فرمايد:

(وَ قالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ): مردم مشرك گفتند: اگر خدا مى‌خواست، ما پرستش بتها نمى‌كرديم.

(نَحْنُ وَ لا آباؤُنا): نه ما و نه پدرانمان كه به آنها تأسى مى‌كنيم.

(وَ لا حَرَّمْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ): و شتران گوش شكافته و شترانى كه بنذر يا پس از ده شكم زاييدن، آزاد شده‌اند، حرام نمى‌شمرديم. بنا بر اين بت پرستى ما و تحريم اين گونه شتران، بخواست خداوند است.

خداوند بمنظور رد گفتار آنان فرمود:

(كَذلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ‌): كافران و گمراهان پيشين نيز چنين مى‌كردند، پيامبران را تكذيب مى‌كردند و آيات خدا را منكر مى‌شدند. گفتار آنان مثل گفتار اينان و كردارشان مثل كردار اينان بود.

(فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبِينُ‌): آيا پيامبران غير از ابلاغ رسالت، وظيفه‌اى دارند؟ در سوره انعام، نظير همين آيه، وجود داشت و تفسير آن را نوشتيم.[1]

[1]- نمونه اين آيه در سوره آل عمران آيه 30 و در سوره مائده آيه 92 و 99 و در سوره رعد آيه 40 و در سوره ابراهيم آيه 53 و در همين سوره، آيه 82 و در سوره نور آيه 54 و در سوره عنكبوت آيه 18 و در سوره يس آيه 17 و در سوره شورى آيه 48 و ... آمده است.