نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 233
(وَ زِينَةً): ديگر
اينكه اين حيوانات، زينت زندگى شما هستند. اين هم منتى است از جانب خداوند بر
انسانها كه براى آنها حيواناتى آفريده است كه بر آنها سوار شوند و زندگى خود را به
آنها زينت دهند. از اين آيه، بر نمىآيد كه خوردن گوشت اسب و قاطر و خر، حرام است.
در صحيح بخارى آمده است كه: اسماء دختر ابو بكر مىگفت: ما در عهد پيامبر گرامى
اسلام، گوشت اسب خورديم.
(وَ يَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُونَ): و
خداوند چيزهايى خلق مىكند كه شما نمىدانيد. مثل حيوانات و نباتات و جمادات، كه
در اختيار انسان قرار دارند و انسان در زندگى خود چه براى سوارى و چه زينت، از
آنها استفاده مىكند.
(وَ عَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ):
ابن عباس گويد: يعنى بر خداوند است كه راه راست را نشان دهد. مقصود اين است كه بر
خداوند لازم است كه بعدالت خود، راه راست را- كه همان راه هدايت از گمراهى و راه
حلال از حرام است- بيان كند، تا مردم از هدايت و حلال پيروى و از گمراهى و حرام،
اجتناب كنند. چنان كه مىفرمايد:
(إِنَّ عَلَيْنا لَلْهُدى) (الليل 12: بر ماست
هدايت)( وَ مِنْها جائِرٌ): برخى از راهها كج و
بگمراهى است.
(وَ لَوْ شاءَ لَهَداكُمْ أَجْمَعِينَ):
اگر خداوند مىخواست، همه شما را- اجباراً- براه راست مىآورد، زيرا بر اين كار
قادر است.
ابو مسلم و جبائى گويند: يعنى اگر مىخواست- تفضلا- شما را به بهشت و
پاداش نيك هدايت مىكرد.
برخى گويند: يعنى بر گذرگاه هر راهى خداوند است و هيچ يك از راهها
از قبضه قدرت او بيرون نيست، لكن برخى از اين راهها كج هستند. چنان كه مىفرمايد:
(إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ)
(فجر 14: پروردگارت بر سر هر راهى در كمينگاه است) برخى گويند: يعنى بر خداوند است
كه افراد را- چه آنها كه براه راستند و چه آنها كه براه كجند- عبور دهد و بازگشت
همه، بسوى اوست و هيچ يك از قلمرو قدرت او خارج نيستند و آنان كه از راه راست
منحرف مىشوند، بخاطر عجز خداوند نيست.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 233