مى‌كنند، استثنا كرده، مى‌فرمايد: بجز كسانى كه در برابر اغواى ابليس، تسليمند و مخالفتى نمى‌كنند. بنا بر اين ابليس را بر چنين كسانى تسلط است، زيرا از هدايت، عدول و دعوت ابليس را اجابت مى‌كنند.

برخى گويند: اين استثنا منقطع است. يعنى: لكن بر گمراهانى كه از تو پيروى مى‌كنند، تسلط داراى.

(وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ‌): و وعده‌گاه ابليس و پيروانش جهنم است.

(لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ‌): در اين باره دو قول است:

1- از امير المؤمنين (ع) روايت است كه: جهنم را هفت در، يعنى هفت طبقه است كه روى يكديگر قرار دارند. على (ع) يكى از دستها را بر روى دست ديگر نهاد و فرمود: اينطور. خداوند بهشت را به عرض، گسترش داده و آتش را طبقه طبقه، قرار داده است. طبقه زيرين، جهنم، روى آن «لظى»، روى آن حطمة، بالاى آن سقر، بر سر آن جحيم، بالاى آن سعير و طبقه نخستين هاويه است.

در روايت كلبى آمده است كه: طبقه بالا جهنم و طبقه زيرين هاويه است.

از ابن عباس است كه: در اول جهنم و در دوم سعير و در سوم سقر و در چهارم جحيم و در پنجم لظى و در ششم حطمة و در هفتم هاويه است.

چنان كه ملاحظه مى‌شود، روايات، در اين باره مختلف است. عقيده مجاهد، عكرمه و جبائى نيز همين است. اينان گويند: درهاى جهنم مثل قرار گرفتن دست روى دست است.

2- ضحاك گويد: جهنم را هفت در، يعنى هفت درجه است كه به ترتيب روى يكديگر قرار گرفته‌اند. درجه اول جاى اهل توحيد است كه بقدر اعمال و عمرشان در دنيا عذاب مى‌شوند سپس خارج مى‌گردند. درجه دوم جاى يهود، درجه سوم جاى مسيحيان، درجه چهارم جاى صابئين، درجه پنجم جاى مجوس، درجه ششم جاى مشركين عرب و درجه هفتم جاى منافقين است. چنان كه مى‌فرمايد:(إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ) (نساء 145: منافقان در درجه زيرين جهنم هستند). قول‌