نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 116
تهديد مىكند.
(وَ ما هُوَ بِمَيِّتٍ): با اينكه اسباب مرگ و
سختىهاى آن ايشان را بسختى رنج مىدهند و هر يك از آنها در اين جهان براى خاتمه
دادن بزندگى انسان و آسوده كردن او از آلام و مشقتها كافى هستند، مع الوصف
نمىميرند و هم چنان در عذاب و مشقت، بسر مىبرند. اين جمله مثل اين است كه
مىفرمايد:(لا يُقْضى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا)
(فاطر 36: بزندگى اهل جهنم خاتمه داده نمىشود، تا بميرند و آسوده شوند).
(وَ مِنْ وَرائِهِ عَذابٌ غَلِيظٌ):
اينان در پشت سر خود، عذاب جاودانى دارند. كلبى گويد: يعنى بعد از آن عذاب، عذابى
دردناكتر و دشوارتر دارند.
هم اكنون پرده از روى يك مطلب ديگر برداشته، مىفرمايد:
(مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ):
فراء گويد: يعنى مثل اينكه اعمال كسانى كه به پروردگارشان كفر ورزيدند. بنا بر اين
مضاف به قرينه اينكه بعداً ذكر شده، حذف شده است. سيبويه گويد: يعنى از داستانهايى
كه براى تو شرح مىدهيم، مثل كسانى است كه كفر ورزيدهاند.
(أَعْمالُهُمْ كَرَمادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ
عاصِفٍ): اعمال آنها همچون خاكسترى است كه بادى سخت، بر آن بوزد و آن را
باطراف پراكنده سازد.
(لا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا عَلى شَيْءٍ): همانطورى كه احدى نمىتواند خاكستر- هاى پراكنده را جمع آورى كند،
كفار نيز نمىتوانند از اعمال خود نفعى ببرند.