و چون آب جوشيدن گرفت بنوح گفتيم: از هر جنسى از حيوانات يك جفت- يعنى يك نر و ماده- با خود بردار. و قرائت ديگر آن است كه «كل» به تنوين بخوانيم و در اينصورت لفظ «اثنين» تأكيد ميشود، و معناى آن چنين است از هر جفت دو تا بردار.

(وَ أَهْلَكَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ) و خاندان و فرزندان خود را نيز بردار جز آن كس كه وعده نابودى او در پيش گذشته است و بتو خبر داده‌ايم كه ايمان نخواهد آورد، كه منظور زن خيانتكار او بنام «واغلة» و پسرش كنعان بود.

(وَ مَنْ آمَنَ) و نيز آن كس را كه بتو ايمان آورده با خود ببر.

(وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِيلٌ) و جز اندكى بدو ايمان نياوردند كه بگفته بيشتر مفسران هشتاد نفر بودند، و بگفته مقاتل: هفتاد و هشت نفر بودند كه هفتاد و دو نفر آنها مردان و زنان قوم او بودند و سه تن از پسران نوح با زنانشان بودند كه جمعاً هفتاد و هشت نفر ميشدند، و او گفته: جسد آدم 7 را نيز با خود حمل كردند. و از ابن جريح و قتاده نقل شده كه گفته‌اند: آنها ده نفر بودند و همين قول از امام صادق 7 نيز روايت شده. و اعمش گفته: هفت نفر بودند كه از آن جمله سه پسر نوح: سام، و حام و يافث و زنانشان بوده‌اند. و عرب و روميان و پارسيان و ساير عجم از نژاد سام هستند، و سياه پوستان حبشه و زنگيان و غيره نژاد حام هستند، و نژاد ترك و چينيها و ساكنين شمال شرقى اروپا و شمال آسيا و يأجوج و مأجوج از فرزندان يافث ميباشند.

(وَ قالَ ارْكَبُوا فِيها) و نوح بآن دسته كه بدو ايمان آورده بودند گفت: در كشتى سوار شويد، و در اينجا جمله‌اى در تقدير است و معناى آن چنين است كه چون آب فوران كرد و نوح از عذاب خدا و نابودى كافران مطلع شد بخاندان و همراهان خود گفت: سوار شويد.

(بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها) يعنى تبرك جوييد بنام خدا و يا بگوئيد: «بسم اللَّه» در وقت رفتن كشتى و در وقت توقف آن، و برخى گفته‌اند: معناى آيه اين است كه وسيله حركت و توقف آن «بسم اللَّه» بود. و ضحاك گفته: هر وقت ميخواستند كشتى حركت كند مى‌گفتند: «بسم اللَّه مجراها» و كشتى براه ميأفتاد، و هر گاه ميخواستند توقف كند و بايستد مى‌گفتند: «بسم اللَّه مرسيها» آن وقت كشتى ميايستاد.