نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 229
اينجا بهمين معنا است.
دأب: بمعناى عادت است، و «دأب فى عمله» يعنى در كار خود جديت و كوشش
كرد.
غوث: منفعتى است كه پس از شدت احتياج بيايد و سختى را بر طرف كند. و
«غيث» نيز بارانى است كه در وقت حاجت بيايد. و «غيث» بمعناى گياهى كه از باران
ميرويد نيز آمده است.
تفسير:
در اينجا خداى سبحان وسيله نجات يوسف را بيان فرموده كه وقتى گشايش
كار او نزديك شد شاه مصر خوابى ديد كه سبب هراس او گرديد و تعبير آن خواب نيز بر
قوم او سخت شد و جريان را خداوند اينگونه بيان فرموده:
(وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ) يعنى پادشاه مصر كه همان وليد بن ريان بود و عزيز مصر وزير او بود
گفت: من در خواب هفت گاو چاق ديدم.
(يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ) كه
هفت گاو لاغر ديگر آنها را ميخوردند، و گاوهاى چاق چنان در شكم گاوهاى لاغر جا
گرفتند كه چيزى از آنها را نديدم.
(وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ) و
باز در خواب هفت خوشه سبز ديدم كه دانه بسته بود.
(وَ أُخَرَ يابِساتٍ) و هفت خوشه خشك ديگر ديدم
كه آنها را چيده بودند، و اين خوشههاى خشك بدور خوشههاى سبز پيچيده شد بطورى كه
آنها را از بين برد.
(يا أَيُّهَا الْمَلَأُ) اى بزرگان. و بعضى
گفتهاند: ساحران و كاهنان را جمع كرد و خواب خود را براى آنان گفت، و آنها را
مخاطب ساخته گفت: اى بزرگان.
(أَفْتُونِي فِي رُءْيايَ إِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيا تَعْبُرُونَ) آنچه را من در خواب ديدم تعبير كنيد و حكم اين جريان را براى من
بازگوئيد.
(قالُوا أَضْغاثُ أَحْلامٍ) كلبى گفته: يعنى
آنها گفتند: اين خوابهاى باطل است.
و قتاده گفته: يعنى خوابهاى آشفته است، يعنى خوابهاى دروغى است كه
تعبير ندارد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 229