نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 222
(ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِهِ إِلَّا
أَسْماءً سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ
سُلْطانٍ) و جهت اينكه يوسف 7 در آغاز خطاب را
بصورت تثنيه آورد و آن دو را مخاطب قرار داد ولى در اينجا بصورت جمع آورده اين است
كه منظور همه آن كسانى بودند كه مانند آن دو عقيده داشتند و مشرك بودند، و برخى
گفتهاند: خطاب متوجه تمام كسانى بود كه در زندان بودند.
و معناى آيه اين است كه اين بتهايى را كه شما جز خدا مىپرستيد و
بنام پروردگار و معبود و اله ميناميد، اينها نامهايى است كه حقيقت ندارند و الفاظى
بىمعنى است و خداوند برهان و دليلى براى پرستش آنها بر بندگان خود نازل نكرده
است.
(إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ)
حكم و فرمان مخصوص بخدا است و از اينرو پرستش و خضوع و كرنش هم براى غير خدا جايز
نيست.
(أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ)
شما را فرمان داده كه جز او را نپرستيد.
(ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ)
يعنى آنچه را از توحيد و يگانگى خدا و پرستش او و دست- كشيدن از پرستش ديگران كه
براى شما بيان كردم ... آئين مستقيم و درستى است كه انحرافى در آن نيست.
(وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ) ولى بيشتر مردم نميدانند ابن عباس گفته: يعنى نميدانند كه
فرمانبرداران و اهل اطاعت چه پاداشى دارند و گنهكاران و اهل معصيت چه كيفر و عقابى
دارند، و ديگرى گفته: يعنى بخاطر عدول و انحراف از نظر و تأمل صحت گفتار مرا
نميدانند.
(يا صاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُما فَيَسْقِي رَبَّهُ
خَمْراً) از اينجا شروع بتعبير خواب آن دو ميكند، و پيش از اينكه خواب را تعبير
كند بمطلب مهمترى كه عبارت از دعوت بتوحيد و پرستش خداى يگانه بود اقدام فرمود و
بدنبالش معجزه خويش را نيز اظهار كرد و سپس مشغول بتعبير خواب ساقى گرديد، و روايت
شده كه در تعبير خواب او چنين گفت: اما تعبير سه خوشه انگور آنست كه سه روز ديگر
در زندان خواهى ماند و روز چهارم شاه آزادت ميكند و بشغل نخستين خود باز ميگردى.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 222