نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 221
پدرانتان آنها را (باين اسم) ناميدهايد و
خدا دليلى بر (پرستش) آنها نازل نكرده و فرمان جز براى خدا نيست و او دستور داده
جز او را نپرستيد، آئين محكم اين است ولى بيشتر مردم نميدانند (40) اى دو رفيق
زندانى اما يكى از شما شرابى به آقاى خويش بنوشاند (و از زندان آزاد شود) و اما
ديگرى بدار آويخته شود و مرغان از سرش بخورند، و در آنچه نظر از من خواستيد (و
تعبيرش را پرسيديد) اينگونه مقدر شده و خواهد شد (41) و بدانكس از آن دو نفر كه
ميدانست نجات مييابد گفت: مرا پيش آقاى خود ياد آورى كن (باشد كه نجات يابم) و
شيطان آقاى خودش را از ياد او برد و چند سالى در زندان بماند (42).
شرح لغات:
صاحب: ملازم و رفيق خصوصى، و اصحاب پيغمبر- 6-
را نيز از همين باب اصحاب آن حضرت ميگويند كه ملازم آن حضرت بوده و در جنگها با او
بودند.
قيم- بتشديد ياء- بمعناى مستقيم است.
بضع: قطعهاى از روزگار. چنانچه «بضعة» قطعهاى از گوشت را گويند، و
از همين باب است حديثى كه فرمود:
«فاطمة بضعة منى يؤذينى من آذاها»
- فاطمه- قطعهاى از گوشت من است هر كه او را بيازارد مرا ميازارد.
تفسير:
(يا صاحِبَيِ السِّجْنِ أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ
اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ) يوسف 7 بآن دو
رفيق زندانى خود كه تعبير خواب خود را از وى خواسته بودند گفت: اى دو- رفيق زندانى
و همدمان زندان من آيا خدايان جدا و پراكنده سنگى و چوبى كه هيچ سود و زيانى
ندارند براى پرستش بهتر است يا خداى يگانه قهارى كه هر خير و شرّ و هر سود و زيانى
بدست او است، و اين جمله گر چه بصورت استفهام است ولى مقصود از آن تقرير مطلب است
(يعنى مسلماً خداى يگانه قهار بهتر از خدايان جداى بى- خاصيت ميباشد).
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 221