نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 144
صبر كن كه خدا پاداش نمازگزاران را ضايع
نگرداند. و معناى ديگرى كه گفتهاند آنست: كه اى محمد در برابر آزار مردم و تكذيب
آنان صبر كن و در مورد قيام بواجبات و خوددارى از محرمات خود دار و بردبار باش كه
خدا پاداش نيكوكاران را در مورد كار نيكشان از بين نبرد و كاملترين ثوابها را
بايشان عطا كند.
(فَلَوْ لا كانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِكُمْ أُولُوا
بَقِيَّةٍ) چرا نبودند و چرا نبايد باشند يعنى در ميان مردم گذشته پيش از شما
باقيماندگانى نبودند كه:
(يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسادِ فِي الْأَرْضِ) از
فساد و تباهى در زمين جلوگيرى كنند، يعنى با آن همه نعمتهايى كه خدا بآنها داد و
كمال عقلى كه در ايشان بود و پيمبرانى كه براى ايشان فرستاده شد و حجتهايى كه بر
ايشان اقامه شد ميبايستى مردمى با اين وصف باشند! و اين جمله از روى شگفت و توبيخ
و سرزنش براى چنين مردمى صدور يافته كه مانند قوم عاد و ثمود و مردم پيشين ديگرى
كه قرآن خبر از نابوديشان داده است هنوز دست از فساد كارى در زمين بر نداشتهاند.
يعنى شگفت است از اينمردم كه چگونه در ميانشان باقيماندگى نيستند كه امر بمعروف و
نهى از منكر كنند، و چسان بسوى كفر گرد آمدهاند با آنكه مشاهده كردند كه چگونه
خداوند بكيفر گناهان و كفرشان بانواع عذابها و عقوبتها دچارشان كرد؟ و برخى
گفتهاند: معناى(أُولُوا بَقِيَّةٍ) يعنى صاحبان دين و خير و
خوبى، و ديگرى گفته: يعنى مردمانى كه اهل تميز و طاعت باشند.
(إِلَّا قَلِيلًا مِمَّنْ أَنْجَيْنا مِنْهُمْ) يعنى مگر كمى از آنها كه از فساد جلوگيرى مينمودند و آنها پيمبران و
مردمان صالحى بودند كه به انبياء الهى ايمان آوردند، و ما آنها را از عذابى كه
قومشان را فرا گرفت نجات داديم.
(وَ اتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا ما أُتْرِفُوا فِيهِ) و مشركان از خوشى و نعمتهايى كه در آنها عادت كرده بودند پيروى كرده
و لذتهاى دنيايى را بر نعمتهاى آخرت ترجيح دادند و خوشيهاى دنيا آنان را از اطاعت
حقتعالى سرگرم ساخت.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 144