نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 74
بيان آيه 32- 33
شرح لغات:
اطفاء: بمعناى خاموش كردن نور آتش است ولى در خاموش كردن هر روشنايى
و نورى استعمال گردد.
افواه: جمع فم بمعناى دهان است، و اصل «فم» فوه بوده كه چون هاء حذف
شد بجاى «واو» ميم آمده چون ميم حرف صحيح و هم شكل واو بود.
اباء: بمعناى امتناع و خوددارى است، شاعر گفته:
«و
ان أرادوا ظلمنا أبينا»
يعنى اگر بخواهند بما ستم كنند ما از آن جلوگيرى ميكنيم.
تفسير:
خداى سبحان در اين آيات بيان فرمايد كه اين كافران- يهود و نصارى-
ميخواهند نور خدا خاموش كنند.
(يُرِيدُونَ أَنْ يُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ)
بيشتر مفسران گفتهاند منظور از نور خدا قرآن و اسلام است، و از جبائى نقل شده كه
نور خدا دلالت و برهان است. زيرا آن دو همانند نور وسيله راهنمايى هستند.
(بِأَفْواهِهِمْ) بدهنهاشان، و اينكه فرمود:
بدهنهاشان بجهت آنكه خاموش كردن معمولا بوسيله فوت دهان انجام شود، و اين تعبير
براى بيان ناتوانى قدرت و شكستن شخصيت آنان تعبيرى شگفت آور است زيرا معمولا
نورهاى ضعيف را با دهان خاموش كنند، و فوت دهان در خاموش ساختن نورهاى قوى هيچگونه
مؤثر نيست[1](وَ يَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ) يعنى خدا مانع است جز آنكه امر قرآن و اسلام را
[1]- غرض اين است كه اين بيچارگان ميخواهند نور خدا را با فوت
دهان خاموش كنند، مانند كسى كه بخواهد خورشيد را با فوت كردن دهان خاموش سازد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 74