تفسير

(أَ جَعَلْتُمْ سِقايَةَ الْحاجِّ ...) اين جمله در اصطلاح استفهام انكارى است يعنى أهل سقايت حاجيان و تعمير مسجد را برابر قرار ندهيد با كسانى كه ايمان بخدا آورده اند ... و روى اين معنى بايد لفظ «أهل» در دو جمله‌(سِقايَةَ الْحاجِّ) و(عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ) در تقدير گرفته شود تا مقابله بين شخص باشد. و ممكن است لفظ «اهل» را در تقدير نگرفت ولى در جمله‌(كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ) مصدرى از لفظ «آمن» تقدير گرفت تا مقابله بين دو فعل باشد و تقدير چنين باشد: «أ جعلتم السقاية و العمارة كايمان من آمن باللَّه ...» و حسن گفته: سقايت حاجيان عبارت بود از شراب كشمشى كه در ايام حج بحاجيان مى‌نوشاندند. و منظور خداى تعالى آن است كه اينكارها با ايمان بخدا مقابل نيست.

(وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ) و بجهاد در راه خدا.

(لا يَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ) يعنى در فضيلت و ثواب ايندو در پيشگاه خداوند مساوى نيستند.

(وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ) و خدا مردم ستمكار را براه ثواب خويش هدايت نميكند چنانچه آن كسانى را كه نسبت بدو عارف هستند و فرمانبردارى او كنند و از نافرمانيش دورى گزينند هدايت فرمايد.

(الَّذِينَ آمَنُوا ...) يعنى آنان كه او را تصديق كرده و بيگانگيش اعتراف دارند.

(وَ هاجَرُوا) و از وطنهاى خود- يعنى سرزمين كفر- بسرزمين اسلام هجرت كنند.

(وَ جاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ ...) و در بر خورد با دشمنان دين سختيها را بر جان بخرند، و بمال و جان جهاد كنند.

(... أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ) منزلت و مقام اينان بزرگتر از ديگرانى است كه چنين نكنند.

(وَ أُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ) اينانند كاميابان.

(يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ) پروردگارشان اينان را بزبان پيمبران و وعده‌هايى كه در كتاب خود برحمت و مهر خود در دنيا مژده داده، يعنى بدان ثوابى‌