(يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّكُمْ فَآمِنُوا خَيْراً لَكُمْ)[1] و قائلين به اين قول گفته‌اند: حقيقت اذن به اين است كه بوسيله «أمر» و فرمان انجام عمل و فعل را آزاد كند، و گاهى هم به اين است كه موانع را از سر راه بردارد.

و ديگرى گفته: منظور از «اذن» خدا در اينجا علم او است، يعنى هيچكس ايمان نياورد جز از روى علم خدا (يعنى خدا ميداند كه چه كسى ايمان خواهد آورد)، و اين آيه براى آن است كه از علم خداوند سبحان بجميع كائنات خبر دهد (و بفهماند كه خداوند بر همه چيز آگاه است). و ممكن است كه منظور خداى تعالى اعلام و آگاه ساختن مكلفين بفضل ايمان باشد.

(وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ) يعنى و خداوند عذاب را بر كسانى مقرر ميفرمايد كه تفكر و انديشه نمى‌كنند تا بفهمند، و چنان است كه گويا اصلا عقل ندارند، و اين معنايى است كه از قتاده و ابن زيد نقل شده، و حسن گفته: يعنى خداوند كفر را بر ايشان مقرر كرده يعنى بكفرشان حكم فرموده و بر آن مذمتشان نموده است، و از ابن عباس نقل شده كه گفته است: «رجس» در اينجا بمعناى خشم و غضب است، و كسايى گفته: «رجس» بمعناى پليدى است. و ابو على گفته: «رجس» بر دو معنا است: يكى بمعناى عذاب، و ديگرى بمعناى پليدى و نجاست، يعنى خداى تعالى به نجاست و پليدى ايشان حكم ميكند، همانطور كه در آيه ديگر فرموده:(إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ)[2] يعنى مشركان نجس هستند.

[1]- سوره نساء آيه 170. و براى ترجمه و تفسير آن بجلدهاى گذشته مراجعه شود.

[2]- سوره توبه آيه 28.