اعوجاج در پاها.

حميم: آبى را گويند كه با آتش داغ شده و بحدّ اعلاى داغى رسيده است.

تفسير:

(إِنَّ رَبَّكُمُ) يعنى آفريدگار و خالق و مالك تدبير كار شما و كسى كه پرستش او بر شما واجب است.

(اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ) خدايى است كه آسمانها و زمين را پديد آورد، و با اينهمه عجائب صنعت و حكمتهاى بديع آفريد.

(فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ) در شش روز بدون كم و زياد با اينكه خدا قادر بود آنها را دفعتاً ايجاد كند، و جهت آن همان مصلحت حال فرشتگان و عبرت آنان و غير آنها در اطلاع از اين جريان بود، و همچنين تغيير حال انسانها و بيرون آمدن ميوه‌ها و گلها تدريجاً كه هر يك براى تدبر و عبرت آنان تأثير بيشترى داشت با اينكه خداوند قادر بود كه تمامى آنها را در مدتى كمتر از يك چشم بهمزدن بيافريند زيرا اين ترتيب تدريجى خلقت توهم تصادف و اتفاق در خلقت را ضعيف‌تر ميسازد.

(ثُمَّ اسْتَوى‌ عَلَى الْعَرْشِ) تفسير آن در سوره اعراف گذشت، و بعضى گفته‌اند:

منظور از عرش در اينجا آسمانها و زمين است. زيرا آنها بناى او است و عرش نيز بمعنى بنا است، و اما آن عرش معظمى كه خدا فرشتگان را ملزم بر گردش بدور آن و اعظام و تكريمش فرموده، و منظور خداى تعالى در آيه‌(الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ)[1] نيز ميباشد، غير از اين عرش است.

و برخى گفته‌اند: «ثم» در اينجا بمعناى «واو» است (يعنى: و استوى على العرش).

و ديگرى گفته: لفظ «ثم» و در اينجا براى فهماندن معناى تدبير در كار آمده، يعنى پس از آنكه آسمانها و زمين را آفريد دست بكار تدبير (و اداره كار) آنها شد چنانچه استواء پادشاه بر تاج و تخت پادشاهى به آنست كه بتدبير كار استيلا يابد و چون تدبير همه كارها از طرف عرش صادر گردد از اينرو نام عرش ذكر شده و بهمين جهت است‌

[1]- سوره غافر آيه 7.