بيان آيه 71 تا 73

شرح لغات:

عدن: با اقامت و خلود (جاويد) در معنى نظير يكديگرند. و معدن نيز از همين باب است.

رضوان: مصدر «رضى يرضى» (بمعنى خوشنود بودن) است.

جهاد: ممارست كار دشوار. و اصل آن از جهد (كوشش) است.

تفسير:

چون خداى تعالى شرح حال منافقان و توصيف خصلتهاى زشت آنان را نمود حكمت (كلام) اقتضا ميكرد تا اوصاف مؤمنان و شرح حال ايشان را نيز بيان فرمايد كه از نظر بيان نقيض، پس و پيش كلام بيكديگر متصل باشد، و از اينرو فرمود:

(وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ) يعنى يار و كمككار همديگرند، و هر يك از آنها خود را ملزم بيارى و دوستى رفيق خود ميداند تا آنجا كه زن وسائل سفر شوهر خود را فراهم كند، و در غياب او وظيفه وفادارى را انجام دهد، و آنها در برابر دشمنان يك‌صدا و يك دست هستند.

(يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ) و منظور از معروف چيزهايى است كه خداوند فعل آن را واجب كرده يا از نظر عقلى يا شرعى مردم را بدان واداشته.

(وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ) و «منكر» آن چيزهايى است كه خداوند انجام آن را قدغن كرده و از نظر عقل و يا شرع بكناره‌گيرى آن دستور فرموده.

(وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ) يعنى مداومت بر خواندن نماز و پرداخت زكات دارند و در جايى كه خداى تعالى دستور فرموده صرف‌