آنها وحى نازل گردد و رسوا شوند.

و مجاهد گفته: آنان ميان خود سخنانى ميگفتند سپس دنبال آن سخنان ميگفتند:

اميد است خداوند راز ما را فاش نكند.

دوم- آنكه بگوئيم: در اين آيه اگر چه «يحذر ...» بصورت خبر ذكر شده ولى معناى آن أمر است مانند آنكه گفته شود: «منافقان بايد بترسند از اينكه سوره‌اى درباره آنان نازل شود كه از نفاق درونى آنها خبر دهد ...» و جهت اينكه خبر بجاى انشاء آمده بخاطر آن است كه در مقام تهديد ذكر شده.

(قُلِ اسْتَهْزِؤُا) يعنى اى محمد به اين منافقان بگو مسخره كنيد، و اين كلام تهديدى است بصورت أمر.

(إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ ما تَحْذَرُونَ) خداوند آشكار سازد آنچه را شما ترس آشكار شدنش را داريد. يعنى خداوند براى پيغمبرش درون حال و نفاق شما را آشكار ميسازد.

(وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ) يعنى اگر از اين عيبجويى آنها از دين و تمسخرشان از رسول خدا- 6- و مسلمانان پرسش كنى.

(لَيَقُولُنَّ إِنَّما كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلْعَبُ)- لام (در يقولن) براى تأكيد و قسم است- يعنى ميگويند ما براى گذراندن راه سخن ميكرديم و در سخنانمان نظر جدّى نداشتيم بلكه براى سرگرمى اين سخنان را گفتيم، كه عذر آنها از جرم و جنايتشان بدتر است.

(قُلْ) بگو اى محمد(أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ) و منظور از آيات حجتها و دليلها و كتاب خدا است.

(وَ رَسُولِهِ) يعنى محمد- 6-(كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ) تمسخر ميكنيد.

آن گاه خداوند به پيغمبر- 6- دستور ميدهد كه دنبال اين سخنان بمنافقان بگويد:

(لا تَعْتَذِرُوا) به اين عذرهاى دروغين عذر نياوريد.

(قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ) يعنى شما با اين كردارتان كافر شديد پس از آنكه اظهار ايمان كرديد آن ايمانى كه هر كس آن را اظهار كند حكم به اسلام او ميشود، و منظور ايمان‌