حالى كه هستيد، زيرا انسان از يكى از اين مشاغل (كه مفسران گفته‌اند) خالى نيست.

(وَ جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ) و اين آيه دلالت دارد بر اينكه جهاد با جان و مال بر هر كس كه توانايى آن را داشته باشد واجب است، و هر كه توانايى آن دو يا يكى از آن دو را نداشته باشد بهر ترتيب كه ميتواند بايد جهاد كند.

(ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ) معنايش اين است كه بيرون شدن براى جهاد با جان و مال براى شما بهتر است از سنگينى كردن و ترك جهاد و توجه بكارهاى مباح ديگر.

(إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ) يعنى اگر ميدانيد كه خداى تعالى در نويد و تهديد خود صادق و راستگو است.

و برخى گفته‌اند: يعنى اگر ميدانيد كه خير و خوبى چيست بدانيد كه اين كار براى شما خير است.

سدى گفته: چون اين آيه نازل شد كار بر مردم سخت شد (زيرا جهاد را بطور كلى بر همه واجب فرموده بود) پس خداى تعالى آن را به آيه‌(لَيْسَ عَلَى الضُّعَفاءِ وَ لا عَلَى الْمَرْضى‌ ...) تا آخر نسخ فرمود.[1](لَوْ كانَ عَرَضاً قَرِيباً) يعنى اگر آنچه شما را بدان دعوت كرديم غنيمتى (و بهره‌اى) آماده و حاضر بود.

(وَ سَفَراً قاصِداً) يعنى سفرى آسان و نزديك، و مبرد گفته: يعنى سفرى ميانه‌رو، و برخى گفته‌اند: يعنى سفرى آسان و متوسط و بى‌تكلف.

(لَاتَّبَعُوكَ) يعنى بطمع مال پيرويت ميكردند.

(وَ لكِنْ بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ) ولى مسافت بر ايشان دور آمد، يعنى مسافت غزوه تبوك كه در آن مأمور بخروج سوى شام بودند.

(وَ سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنا لَخَرَجْنا مَعَكُمْ) يعنى اينان بزودى درباره تقاعد خود از جهاد نزد تو معذرت خواهى كنند و سوگند خورند كه اگر ما مى‌توانستيم و قدرت‌

[1]- منظور آيه 91 و 92 به بعد از همين سوره است كه خداوند در آن آيات حكم وجوب جهاد را از جمعى از مردمان معذور و عليل برداشته است.