(وَ سْئَلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّتِي كانَتْ حاضِرَةَ الْبَحْرِ): اى محمد، بعنوان توبيخ و سركوفت، از بنى اسرائيل در باره قريه‌اى سؤال كن كه بر كنار درياى «ايله» بود.

اين قول از ابن عباس است. برخى گفته‌اند: مدين و زهرى گويد: طبريه است.

(إِذْ يَعْدُونَ فِي السَّبْتِ إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعاً وَ يَوْمَ لا يَسْبِتُونَ لا تَأْتِيهِمْ‌): هنگامى كه در روز شنبه، با شكار ماهى از حد خود تجاوز مى‌كردند.

زيرا در روز شنبه ماهى‌ها بر روى آب ظاهر مى‌شدند و در روزهاى ديگر زير آب مى‌رفتند. اين معنى از ابن عباس است. ضحاك گويد: در روز شنبه ماهى‌ها در روى آب، بدنبال هم قرار مى‌گرفتند. حسن گويد: در آن روز ماهى‌ها مثل بره سفيد تا در خانه‌هاى ايشان مى‌آمدند، زيرا ايمن بودند.

در اينكه چگونه ماهى را در روز شنبه، صيد مى‌كردند، اختلاف است.

برخى گويند: روز شنبه، تور ماهيگيرى را بدريا مى‌انداختند، تا ماهى‌ها بدام بيفتند ولى تور را روز بعد از آب بيرون مى‌كشيدند. بديهى است كه چنين عملى براى آنها كه از شكار ماهى ممنوع شده بودند، در حكم شكار ماهى و حرام بود. عكرمه از ابن عباس روايت كرده است كه حوضچه‌هايى درست كرده بودند و ماهى‌ها را در آنها گرفتار و روزهاى ديگر صيد مى‌كردند. حسن گويد: در روز شنبه، ماهى را صيد مى‌كردند و مى‌خوردند.

(كَذلِكَ نَبْلُوهُمْ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ‌): ما آنها را بر اثر گناهشان، اينطور آزمايش ميكرديم.

(وَ إِذْ قالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ‌): بنى اسرائيل سه فرقه شده بودند: يك فرقه، صيد ماهى مى‌كردند و يك فرقه ساكت بودند و صيد نمى‌كردند و يك فرقه، صيد نمى‌كردند و موعظه مى‌كردند. آنها كه ساكت بودند، گفتند: چرا مردمى را موعظه مى‌كنيد كه خداوند آنها را هلاك خواهد كرد؟! اين مطلب را از اين جهت مى‌گفتند، كه از تأثير موعظه، مايوس بودند، زيرا امر بمعروف، وقتى واجب است كه انسان مايوس نباشد. اين معنى از جبائى است. يعنى براى كسى كه موعظه‌