نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 10 صفحه : 164
بيان آيه 5 تا 8
لغت:
مجادله: نزاعى كه براى اثبات مذهبى صورت مىگيرد.
سوق: راندن و اصرار بر راه پيمودن.
شوكة: حدّ. اصل اين كلمه از شوك بمعناى خار است. مىگويند: «ما اشد
شوكة فلان» يعنى: چقدر نيرو و قدرت او زياد است! «شاك فى السلاح و شائك السلاح و
شاك السلاح» يعنى كسى كه در استعمال سلاح داراى قدرت و حدّت است.
شاعر گويد:
فتوهمونى اننى انا ذاكم
شاك سلاحى فى الحوادث معلم
يعنى: آنها پنداشتند كه من، در حوادث جنگى از نيروى سلاح استفاده
ميكنم و جاى خود را مىشناسم.
دابر: دنباله.
حق: چيزى كه بحكم عقل و برهان در جاى خود استعمال شود. عكس آن باطل
است.
اعراب:
(كَما أَخْرَجَكَ): كاف متعلق است به مدلول(قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ)
يعنى: «نزعها من ايديهم بالحق كما ...» برخى گفتهاند: تقدير آن «الانفال ثابت
للَّه و الرسول ثبوتا مثل ما ...» برخى گفتهاند: متعلق است به(يُجادِلُونَكَ) و ...
(أَنَّها لَكُمْ): در محل نصب و بدل از «احدى
...»
مقصود:
(كَما أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنْ بَيْتِكَ بِالْحَقِ): هر گاه اين آيه متصل به سابق باشد،
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 10 صفحه : 164