پروردگار آسمانها و زمين ...) بهمين معناى كلى است.

ملك يا مالك- ملك بمعناى پادشاه و مالك كسى كه توانايى و حق تصرف در مالش را بهر صورتى كه بخواهد دارد و كسى نميتواند از او جلوگيرى نمايد.

يوم الدين: يوم- روز، و دين بچند معنا آمده است. 1- جزا و پاداش.

2- حساب 3- طاعت و پيروى، ولى در اينجا بمعناى پاداش و حساب است بقرينه آيات كريمه‌(الْيَوْمَ تُجْزى‌ كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ)[1] (امروز هر كسى را هر چه كرد جزا دهد) و(الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ)[2] (امروز بآنچه كرديد جزا و پاداش داده ميشويد) نعبد- مى‌پرستيم. عبادت در لغت ذلت و خوارى و «طريق معبّد» يعنى راهى كه در اثر رفت و آمد زياد كوبيده شده است و به بنده و برده «عبد» ميگويند از نظر ذلت و رام بودنش در برابر صاحب و مالكش.

نستعين- از تو كمك ميخواهيم- استعانت، كمك خواستن.

اهدنا- هدايت كن ما را، هدايت در لغت ارشاد و راهنمايى است و كسى كه جلو مردم افتاده آنان را راهنمايى ميكند «هادى» و راهنما ميگويند.

صراط- راه واضح و واسع.

مغضوب عليهم- كسانى كه بر آنان خشم و غضب شده است- از غضب كه در اصل بمعناى سختى و شدت مى‌باشد و لذا به سنگ سخت «غضبة» ميگويند.

الضالين- گمراهان اصل «ضلال» بمعناى «هلاك» است مانند آيات كريمة:

(إِذا ضَلَلْنا فِي الْأَرْضِ) يعنى وقتى در زمين هلاك شويم و(أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ) يعنى اعمال آنها را نابود و هلاك كرد. و گمراهى در دين دورى و رفتن از حق است.

تفسير

(الْحَمْدُ لِلَّهِ‌)- يعنى همه صفات عالى و ستايش‌ها و سپاسها براى آن خدايى است كه سزاوار پرستش است چون او دهنده همه نعمت‌ها و توانايى بر آنها است، او آفريدگار

[1] آيه 17 از سوره غافر

[2] آيه 7 از سوره تحريم.