نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 275
(بِإِذْنِ اللَّهِ ...)-
باذن پروردگار.
يعنى بامر پروردگار، و برخى گفتهاند منظور از اذن خدا علم خداوند و
يا اعلام كردن خدا است جبرئيل را.
(مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ ...)-
در حالى كه تأييد ميكند كتب موجود را.
و شهادت ميدهد كه آن كتب بر حق است و از نزد خداوند آمده.
(وَ هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُؤْمِنِينَ ...)- و
راهنما و مژده دهنده است نسبت بمؤمنين.
و اگر دستور جنگ و سختى در آن باشد آن دستور در برابر كافرين و بر
ضرر آنان است.
و علّت اينكه راهنمايى كتاب را از امتيازات مؤمنين قرار داد اين است:
كه تنها آنان از راهنمايى كتاب استفاده برده و بر طبق دستوراتش عمل ميكنند و اگر
چه آن در صدد راهنمايى همه است.
و برخى گفتهاند: منظور از «هدايت» رحمت و پاداش است و از همين جهت
اختصاص به مؤمن دارد و معناى «بشرى» اين است كه در آن كتاب نعمت هميشگى بآنان مژده
داده شده.
و اگر «مصدّقاً» و «هدىً» و «بشرى» از اوصاف جبرئيل باشد (نه كتاب و
قرآن) معناى آيه اين است:
كه جبرئيل كتب آسمانى پيشين را تصديق ميكند و راهنمايى و مژده براى
مؤمنين ميآورد.
پرسش چرا خداوند(عَلى قَلْبِكَ) فرمود و «على قلبى» نفرمود- با اينكه اين تعبير در برابر يهود گفته
ميشود و بر وفق ميزان تخاطب «على قلبى» بايد گفته شود.
پاسخ اين تعبير مطابق با عرب مشهور است همانطورى كه بمخاطب خويش
مىگويى:
بمردم مگو: كه خير نزد تو است. و ميتوانى بگويى: بمردم بگو نزد من
است، و
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 275