و درك نيست مانند آيه شريفه:(وَ قالُوا قُلُوبُنا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونا إِلَيْهِ وَ فِي آذانِنا وَقْرٌ)[1].

ابو على فارسى ميگويد: آنچه بواسطه آن معلومات درك ميشود از حواس و سائر اعضاء اگر جهل و نادانى بآن نسبت داده شود منظور اين است كه مانعى از درك و فهم دارد و از همين قبيل است آيه شريفه:(أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى‌ قُلُوبٍ أَقْفالُها)[2] چرا در قرآن مجيد تدبر و انديشه بكار نميبرند مگر قفل بر اين دلها زده شده و چون قفل مانع و حاجب است از وارد شدن لذا آن را در قلوب استعمال كرده‌اند و منظور اين است كه دلها درك نميكنند و مطالب وارد آنها نميشود مانند خانه كه مقفل باشد و همين طور آيه ديگر:(لَقالُوا إِنَّما سُكِّرَتْ أَبْصارُنا)[3](الَّذِينَ كانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِي غِطاءٍ عَنْ ذِكْرِي)[4] و آيه:(بَلْ هُمْ مِنْها عَمُونَ)[5] شدت عناد آنان موجب ميشد كه در مشاهدات شكّ روا دارند و معلومات را ناديده انگارند و بنا بر قرائت غير معروف كه غُلُف خوانده است معناى اين جمله چنين است: يهود گفتند: دلهاى ما كانون علم و درك است و ما از دانشمندان هستيم و چنانچه مطالب تو قابل فهم بود و يا فائده‌اى در آن وجود داشت ما درك ميكرديم و بدانش ما افزوده ميشد يا اينكه منظور اين است: ما آنچه بدلهاى خود مراجعه كرديم چيزى را كه ياد آورنده مطالب تو باشد در آن نيافتيم در صورتى كه اگر از سنخ دانش بودى بايست در آن كانون وجود داشته باشد.

[1] سوره 41 آيه 4 گفتند اهل شرك دلهاى ما در پوششها است نسبت بآنچه ما را بآن ميخوانيد و در گوشهاى ما گرانى است.

[2] سوره 47 آيه 26 چرا در قرآن انديشه نميكنند مگر دلهاى آنان مانع از درك دارد.

[3] سوره 15 آيه 15 گفتند: چشمهاى ما را بسته‌اند.

[4] سوره 18 آيه 101 آنهايى كه چشمهايشان در پشت پرده است نسبت بياد ما.

[5] سوره 27 آيه 66 بلكه آنها از آن كورند و درك نميكنند.