عرضه كنيد اگر با آن موافق بوده بپذيريد و اگر مخالف بوده آن را بديوار بزنيد.

از اين آيات و روايات فهميده ميشود كه قرآن سند و حجت است و روايات را بايد بر آن عرضه داشت ناگفته روشن است كه چگونه ميتوان چيزى را كه نميتوان فهميد سند و شاهد قرار داد.

بنا بر اين بايد ظاهر حديث نبوى را كنار گذارد و اگر سندش صحيح باشد او را چنين معنى كرد: كسى كه قرآن را برأى و انديشه خود حمل و معنى كند و شواهد الفاظ خود قرآن را كنار بگذارد و عمل نكند. اگر رأيش هم باشد باز خطا كرده است.

از رسول اكرم نقل شده است كه فرموده: قرآن روان و داراى وجوه است پس آن را به بهترين وجه حمل كنيد[1].

از عبد اللَّه بن عباس نقل شده است كه تفسير را بر چهار قسم تقسيم نموده است:

1- تفسيرى كه همه بايد بدانند اگر كسى ندانست عذرى ندارد مانند احكام و قوانين قرآن و خلاصه‌اى از دليل‌هاى توحيد.

2- تفسيرى كه عرب از راه زبان خود ميفهمد مانند حقيقت لغات و موضوع كلام عرب.

3- تفسيرى كه تنها علماء ميدانند مانند تأويل متشابهات و فروع احكام 4- تفسيرى كه جز خدا كسى نمى‌داند مانند علم بقيامت و هر آنچه مربوط بغيب است، و بايد دانست كه شناختن «اعراب» (حركات كلمات) در درجه اول علوم قرآن و أجل آنها است زيرا هر بيان و استدلالي بدان نيازمند است و اين اعراب است كه ابهام و پيچيدگى را از الفاظ گرفته و از درون آنها جواهر گرانبهاى معانى را بيرون ميآورد چه اغراض در زير پرده الفاظ نهاده بوده و اعراب انگيزنده و جوينده و اشاره كننده بدانها ميباشد و تنها اعراب است كه مقياس و وسيله براى دانستن زيادى و كمى جمله‌ها نسبت بمعناى منظور و شناسايى درستى و نادرستى آنها مى‌باشد.

از رسول اكرم نقل شده كه فرمود: قرآن را اعراب بگذاريد و بدين وسيله‌[2]

[1] القرآن ذلول ذو وجوه فاحملوه على احسن الوجوه

[2] قال اعربوا القرآن و التمسوا غرائبه.