1- منظور از(ما تُبْدُونَ وَ ما كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ) (آنچه آشكار يا پنهان ميكنيد) علم خدا به ظاهر و باطن آنها است و مقدمه براى مطلب ديگرى قرار گرفته است يعنى وقتى خدا علم بغيب دارد و همه چيز را ميداند بنا بر اين روى علم بمصالح واقعى، انسان را چنان آفريد كه شايستگى تكليف داشته باشد.

2- منظور از(ما تُبْدُونَ) (آنچه آشكار ميكنيد) اعتراض آنها به اينكه آيا در زمين كسى ميآفرينى كه فساد ميكند( (أَ تَجْعَلُ فِيها مَنْ يُفْسِدُ)) و مراد از(ما كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ) (آنچه پنهان ميكنيد) آن چيزى است كه ابليس در خاطر داشت كه بآدم سجده نكند.

على بن عيسى اين وجه را ضعيف دانسته ميگويد: خطاب متوجه ملائكه بوده كه شيطان داخل آنها نبود و باضافه كلمه‌(ما كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ) عام است و شامل همه ميباشد و جز با دليل نبايد آن را تخصيص زد.

طرفداران اين وجه در پاسخ على بن عيسى ميگويند همانطور كه امر بملائكه در باره سجده به آدم شامل ابليس هم بود در اين خطاب هم ممكن است شيطان داخل ملائكه باشد و رواياتى مؤيد اين وجه وارد شده و طبرى آن را اختيار كرده است.

3- خداوند هنگامى كه آدم را آفريد ملائكه بر او گذشتند قبل از آنكه روح بر او دميده شود و مانند آن را پيش از آن نديده بودند با خود گفتند خدا هيچ آفريده‌اى را نيافريد جز آنكه ما برتر و بالاتر از آنيم و كلمه‌(ما كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ) اشاره بهمين است كه آنها پنهان داشتند و آنچه را كه در برابر خدا اظهار كردند همان:(أَ تَجْعَلُ فِيها مَنْ يُفْسِدُ فِيها) اين وجه را حسن نقل كرده است.

صاحب مجمع البيان وجه اوّل را اقوى مى‌داند زيرا اعم از دو وجه ديگر است.

سؤال نكته اينكه خداوند در اينجا علم خود را به اسرار غيبى براى ملائكه بيان مى‌كند چيست؟

پاسخ ميخواهد جواب ضمنى به سؤال ملائكه دهد وقتى پرسيدند چرا كسى را خلق‌