نام کتاب : فرهنگ نامه مهدویت نویسنده : سلیمیان، خدامراد جلد : 1 صفحه : 455
كه يكى پس از ديگرى اين وظيفه مهم را بر عهده داشتند. آنان، به نواب خاص آن حضرت معروفند. اين افراد، با وكيلان حضرت در دورترين نقاط شهرهاى اسلامى در تماس بوده و نامهها و خواستههاى شيعيان را به محضر مقدس او مىرساندند و در پاسخ، توقيعاتى از طرف آن حضرت صادر مىشد.
نيابت خاص، بدانسان بود كه امام، شخص معين و مشخصى را نايب خود قرار دهد و به اسم و خصوصيات، او را معرفى كند؛ همانگونه كه پيش از آن امام حسن عسكرى عليه السّلام اين كار را انجام داده و فرمود:
عمرى و پسرش [-عثمان بن سعيد، نايب اول و محمد بن عثمان، نايب دوم]مورد اعتماد هستند؛ هر چه آنان به تو برسانند، از من مىرسانند و آنچه به تو بگويند، از جانب من مىگويند. [1]
و در جاى ديگر فرمود:
گواه و شاهد باشيد كه عثمان بن سعيد عمرى [-نايب اول]وكيل من و فرزندش محمد بن عثمان [-نايب دوم]وكيل فرزند من، مهدى شما است. [2]
حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف، نايبان پس از عثمان بن سعيد (نايب اوّل) را به وسيلۀ نايب پيش از او معين و به مردم معرفى مىكرد. [3]
نيابت و سفارت حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف در دوران غيبت صغرا، از مسؤوليتهاى خطيرى است كه فقط برازندۀ كسانى است كه ويژگىها و ارزشهاى خاصى داشته باشند. برخى از اين ويژگىها چنين است:
-ايمانى استوار و خللناپذير
-امانتدارى به مفهوم واقعى آن
-تقواپيشگى و پرهيزكارى
-رازدارى و پوشيده داشتن امورى كه بايد نهان بماند
-دخالت ندادن رأى و نظر شخصى خويش در امور مخصوص به آن حضرت
-اجراى دستورهاى امام. . .
آنچه ميان ويژگىهاى نواب، داراى اهميّت ويژهاى بود، رازدارى آنان بود.
[1] . محمد بن يعقوب كلينى، الكافى، ج 1، ص 329، ح 1؛ شيخ طوسى، كتاب الغيبة، ص 243 و ص 360.