نام کتاب : فرهنگ نامه مهدویت نویسنده : سلیمیان، خدامراد جلد : 1 صفحه : 456
عدهاى از ابو سهل نوبختى پرسيدند:
«چطور شد امر نيابت به ابو القاسم حسين بن روح واگذار شد؛ ولى به تو واگذار نگرديد؟» او پاسخ داد: «آنان [-امامان اطهار عليهم السّلام]بهتر از هركس مىدانند چه كسى را به اين مقام برگزينند. من آدمى هستم كه با دشمنان رفتوآمد دارم و با ايشان مناظره مىكنم. اگر آنچه ابو القاسم بن روح دربارۀ امام مىداند، مىدانستم، شايد در بحثهايم با دشمنان و جدال با آنان، مىكوشيدم دليلهاى بنيادى را بر وجود امام ارائه كنم و در نتيجه محل اقامت او را آشكار سازم؛ اما اگر ابو القاسم، امام را در زير جامۀ خود پنهان كرده باشد، و بدنش را با قيچى قطعهقطعه كنند تا او را نشان دهد، هرگز چنين نخواهد كرد. [1]
نيز ن. ك: غيبت صغرا، نواب خاص.
نيابت عام
رهبرى جامعه از سوى امام غايب، در غيبت كبرا
پس از پايان دوران غيبت صغرا و نيابت خاص و با آغاز غيبت كبرا هدايت شيعيان با عنوان نيابت عام از سوى حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف شكل گرفت؛ به اين صورت كه امام، ضابطهاى كلّى و صفات و مشخصاتى عام به دست داد كه در هرعصر، فرد شاخصى كه آن ضابطه-از هرجهت و در همۀ ابعاد-بر او صدق كند، نايب امام شناخته شود و به نيابت از او در امر دين و دنيا، سرپرست جامعه باشد؛ سخنش سخن امام و اطاعتش واجب و مخالفش حرام خواهد بود. در اين باره رواياتى چند نقل شده است؛ از جمله:
1. اسحاق بن يعقوب، دربارۀ تكليف شيعيان در غيبت كبرا از امام مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف پرسيد و توقيع ذيل در پاسخ او صادر شد:
. . . و اما در پيشآمدهايى كه براى شما رخ مىدهد، بايد به راويان اخبار ما [-دانشمندان علوم دينى]رجوع كنيد؛ ايشان حجّت من بر شما