نام کتاب : فرهنگ نامه مهدویت نویسنده : سلیمیان، خدامراد جلد : 1 صفحه : 104
ايستادن هنگام شنيدن لقب قائم
سنّتى اجتماعى براى احترام به حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف
يكى از وظايف مهم عاشقان و شيفتگان حضرت ولى عصر عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف، احترام و تعظيم آن حضرت است.
اين احترام و تعظيم، متناسب با سنتها و فرهنگهاى هرجامعه متفاوت خواهد بود.
يكى از كارهايى كه براى احترام به آن حضرت انجام مىشود ايستادن هنگام شنيدن لقب «قائم» است. در بارۀ اين ايستادن دو ديدگاه وجود دارد:
برخى چنين كارى را فقط يك سنت اجتماعى لازم مىدانند و بر اين باورند در منابع معتبر نخستين، دليل روايى بر آن وجود ندارد. برخى ديگر، با استناد به برخى كتابهايى كه در سدههاى اخير نوشته شده است، آن را عملى مستحب دانسته، انجام آن را اقتدا به عمل معصوم مىدانند و در اين زمينه دو روايت را ذكر مىكنند:
يك. روايتى كه در آن از امام صادق عليه السّلام پرسيده شد: چرا هنگام شنيدن نام «قائم» بايد برخيزيم؟ حضرت فرمود:
«براى او، غيبتى طولانى هست و اين لقب، يادآور دولت حق آن حضرت و ابراز تأسف بر غربت او است؛ لذا آن حضرت، از شدّت محبت و مرحمتى كه به دوستانش دارد، به هركس كه حضرتش را با اين لقب ياد كند، نگاه محبتآميز مىكند. از تجليل و تعظيم آن حضرت است كه هربنده خاضعى مقابل صاحب عصر خود-هنگامى كه مولاى بزرگوارش به سوى او بنگرد-از جاى برخيزد؛ پس بايد برخيزد و تعجيل در امر فرج مولايش را از خداوند سبحانه و تعالى بخواهد.» [1]
در بررسى اين روايت، نكاتى گفته شده است:
1. اين روايت و حتى مضمون آن، در هيچيك از كتابهاى معتبر اوليه نيامده است.
2. روايت، مشتمل بر برخى كلمات نامأنوس مانند «غيبة طولانية» ، است كه در هيچيك از سخنان
[1] . «لان له غيبة طولانية و من شدة الرأفة الى احبته ينظر الى كل من يذكره بهذا اللقب المشعر بدولته و الحسرة بغربته و من تعظيمه ان يقوم العبد. . .» ، لطف اللّه صافى گلپايگانى، منتخب الاثر، ص 640، ح 4.
نام کتاب : فرهنگ نامه مهدویت نویسنده : سلیمیان، خدامراد جلد : 1 صفحه : 104