کتابشناخت ؛ جهان کتاب
پرهیزگاری نیکو

جادوگر لهاسا : كادوى تبتى ها به امريكايى ها
سفر دالايى لاما به امريكا و ديدار با اوباما از يك سو و تصميم به پخش و انتشار كتاب "جادوگر لهاسا" در اين كشور عجيب جالب به نطر مى رسد.. بطوريكه يك انتشارت معروف آمريكايى اعلام كرد دولت چين اجازه نمى‌دهد كتاب "جادوگر لهاسا" كه بحث اشغال منطقه تبت توسط دولت چين در آن مطرح شده است در اين كشور منتشر شود.
"جادوگر لاسا" نوشته "ديويد ميشى" شرح حال عزيمت يك كشيش بودايى و دو مريد او در سال 1959 از تبت است كه به دنبال آن سربازان ارتش سرخ نيز آنها را تعقيب كرده و در كوه‌هاى هيماليا دچار وضعيتى وخيم مى‌شوند.
پابليشرز ويكلى به نقل از انتشارات "تراپدور بوكس" كه خبر انلاين هم از آن خبر داده، اعلام كرده به خاطر اينكه اين كتاب ديدگاه منتقدان اشغال تبت توسط چين را مطرح كرده، دولت چين اجازه انتشار آن را نمى‌دهد.
"كريس ماتنى" مدير اين انتشارات اعلام كرد: به دليل مساله مميزى، تصميم گرفته‌ايم كه اين كتاب را فقط در آمريكا پخش كنيم. اين يك تضاد تعجب برانگيز است كه اين كتاب در داخل سيستم محدود آمريكا اجازه چاپ مى‌گيرد ولى از نظر چين ضدانقلابى محسوب مى‌شود.
ديويد ميشى كه بيشتر در زمينه بوديسم كتاب مى‌نويسد، خود در اظهار نظرى گفته است كه به نظر مى‌رسد چين از اشتباه‌هاى گذشته‌اش پند نگرفته است. يك دليل اينكه آنها در سال 1959 تبت را اشغال كردند، از بين بردن بوديسم در تبت بود ولى تنها نتيجه‌اى كه به دست آمد، صادر كردن آن به غرب بود.
به نظر ميشى، تداوم دستگيرى مستندسازان، نويسندگان و ديگر هنرمندان توسط چينى‌ها، صرف نظر از اينكه بودايى‌ها را مشهور مى‌كند، باعث بدتر شدن وضعيت نيز مى‌شود.

اصول نظرى و عملى اقتصاد اسلامى مدرن
كتاب "اصول نظرى و عملى اقتصاد اسلامى مدرن: نمونه تحليل استراليا" نوشته ابوعمر فاروق احمد اخيرا" از سوى انتشارات براون واكر پرس به زبان انگليسى منتشر شده است.
اين كتاب به دنبال ايفاى سهمى در عرصه كنونى اقتصاد اسلامى از طريق بررسى عملكرد اقتصاد اسلامى با اتكا به اصول شرعى اسلام در بافت استراليا بوده و قصد دارد مطالعه تحليلى داشته باشد و درباره محصولات و ابزارهاى مختلفى كه در نظام اقتصاد اسلامى در استراليا مورد استفاده قرار مى‌گيرد، به شفاف سازى پرداخته و ايجاد آگاهى كند.
از اين رو، نويسنده كتاب تحليلى استدلالى از قواعد و اصول اقتصاد اسلامى در استراليا برحسب سرمايه‌گذارى در ابزار آلات، قطعيت تراكنش ميان شركت كنندگان در نظام و مديريت ضرور زيان نهادهاى‌اقتصاد اسلامى ارائه كرده است.

از ميان تازه ها
بيست رساله فارسى در فقه و اصول
كتاب"بيست رساله فارسى" در زمينه فقه و اصول توسط آيت الله رضا استادى تصحيح و در 564 صفحه در قطع وزيرى، 1000 نسخه و بهاى 67 هزار ريال از سوى بنياد پژوهش هاى اسلامى آستان قدس رضوى منتشر شد.
اين كتاب مشتمل بر رساله هايى از دانشمندان شيعى درباره موضوعات گوناگون فقهى، اعتقادى، فلسفى، اخلاقى، عرفانى و... است كه انتشار آن در راستاى احياى آثار شيعى صورت گرفته و مصحح اثر كوشيده است بهره‌مندى از آنها را براى علاقه‌مندان ميسر سازد.

هنجارشناسى جلوه‌هاى رفتارى حوزويان
چاپ نخست كتاب "درآمدى بر زيّ طلبگي (هنجارشناسي جلوه‌هاي رفتاري حوزويان)" نوشته محمد عالم‌زاده نوري در شمارگان 2000 نسخه، 192 صفحه و بهاي 2400 ريال از سوي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى منتشر و روانه بازار نشر شد.
اين نوشتار در تلاش براى كشف قواعد رفتار ظاهرى طلبه‌ها، از گفت‌وگوهاى عينى و چالش‌هاى فراگير آغاز كرده، كوشش دارد از بنيادهاى نظرى و مبانى فكرى غفلت نورزد.
نويسنده با طرح سوالاتى از قبيل اينكه " آيا روحانى بودن يك شغل است؟ آيا طلبه يك صاحب حرفه است؟ آيا حوزوى بودن يك صنف است؟ " ، معتقد است كه اگر در شغل بودن روحانيت به معناى "كار ويژه‌اى درآمدزا كه ورود بدان به انگيزه امرار معاش صورت مى‌پذيرد" تشكيك روا بداريم، در صاحب حرفه بودن طلبه به معناى "عضويت در گروهى اختصاصى كه متعهد به ارائه خدماتى معين به جامعه بوده و از يك رشته مهارت‌هاى تخصصى و دانش فنى برخوردار است" جاى تامل نيست.
نويسنده همچنين با بيان اينكه در ميان اصناف اجتماعى، برخى از جايگاه معنوى خاص و آرمان حرفه‌اى برخوردارند و از آنها نوعى تعهد فراتر از مناسبات مالى انتظار مى‌رود، چنين عنوان مى كند كه
در اين ميان روحانيت جايگاه والاترى دارد، جامعه نجات و سعادت خود را در گرو پيروى از دين مى‌داند و تنها نهادى است كه رسما متكفل تبيين نحوه صحيح دين‌ورزى در درجه اول، نظارت بر شيوه دين‌دارى مردم در درجه دوم و به دست دادن الگوى عملى تدين و ارائه نسخه پياده شده حيات دينى در درجه سوم است. در واقع آرمان حرفه‌اى روحانيت والاترين آرمان حيات بشرى است كه همه ارزش‌ها و آرمان‌هاى حرفه‌اى ديگر در طول آن و مقدمه‌اى براى حصول آن به شمار مى‌آيد. از اين‌رو روحانى نزد متدينان از منزلت اجتماعى بى‌بديلى برخوردار است... اما نويسنده در سوى ديگر اين منزلت و جايگاه و به موازات اين احترام و اعتماد، ياداور مى شود كه جامعه به اندازه يك شاگرد درس‌آموخته مكتب امام صادق(ع) و يك سرباز واقعى امام عصر(عج) از روحانى متوقع هستندو براى اين شاگردى و سربازى‌يك نظام نشانگان تعريف شده دارند كه نه تنها جلوه‌هاى رفتار صنفى او در محراب يا منبر يا كرسى تدريس، بلكه تمام فعاليت‌ها و اساسا سبك زندگى وى را بدان مى‌سنجند.
ملخص كلام نويسنده كتاب درآمدى بر زيّ طلبگي اين است كه روحاني خوب بايد تمام عرصه‌هاي حياتش از ارزش‌هاي حرفه‌اش تبعيت كند و افكار عمومي نسبت به تمام جلوه‌هاي رفتاري و حياتي او انتظارات تعريف شده و سنجه‌هايى براى قضاوت دارد. چنانچه نحوه رفتار و گفتار و نشست و برخاست طلبه و نيز مسكن، ملبس و مأكل و مشرب او و خانواده‌اش و در يك كلام شيوه زيست او بر اين نظام نشانگان (الگوهاى تعريف شده) انطباق داشته باشد، منزلت اجتماعى و محوريت دينى او ارج نهاده مى‌شود و اعتبار او و اعتماد مردم ادامه مى‌يابد، اما اگر شيوه زيست( زى ) او مغاير با اين نظام نشانگان يا هنجارهاى عرف نهاده باشد، طبعا مردم نمى‌توانند او را دست‌پرورده راستين دين بدانند و در صدق دعاوى او ترديد روا مى‌دارند و در اين شرايط اعتماد به او از بين مى‌رود و يا شديدا رنگ مى‌بازد و روشن است كه روحانى فاقد مقبوليت نمى‌تواند به وظايف خود عمل كند و رسالت خويش را به پايان ببرد.
كليات، شاخص‌ها و ملاك‌هاى كلى، تطبيق قواعد كلى بر پرسش‌هاى اساسى، عناوين فصول سه‌گانه اين اثر است.

شكوفايى عقل در پرتو نهضت حسينى
كتاب "شكوفايى عقل در پرتو نهضت حسينى" كه براى نخستين بار در سال جارى از سوى انتشارات اسراء منتشر شده، محصول بحث هايى است كه آيت الله جوادى آملى (مولف كتاب) به عنوان شكوفايى‌عقل در پرتو نهضت حسينى در ايام محرم بيان كرده و پس از تنظيم مباحث و ملاحظه نهايى و اضافات صورت گرفته، به بازار نشر آمده است.
اين كتاب مشتمل بر دو بخش است؛ بخش اول: كليات، كه در فصل نخست به تبيين سيره امام حسين (ع) اشاره و در فصل دوم به پيام نهضت آن حضرت پرداخته شده است.
بخش دوم اثر نهضت حسينى از شش فصل، "شكوفايى عقل"، "رهبران الهى شكوفاگران عقل"، "اقدامات مخالفان شكوفايى عقل"، "قيام حسينى براى شكوفايى عقل"، "اثر قيام حسينى در شكوفايى عقل" و "تداوم اثر قيام حسينى براى شكوفايى" عقل تشكيل شده است.

ساختار و ماهيت علم سياست
چاپ نخست كتاب "ساختار و ماهيت روش شناسى در علم سياست" تاليف على اردستانى در شمارگان 1000 نسخه، 234 صفحه و بهاى 45000 ريال از سوى نشر قومس چاپ و راهى بازار كتاب شد.
اين اثر به بررسى چگونگى ماهيت و ساختار روش شناسى در علم سياست؛ روش شناسى و تحقيق در علم سياست و مفاهيم اين علم مى‌پردازد.
اين كتاب در چهار فصل با عنوان‌هاى " پارادايم قياس باورى"، "پارادايم استقرار باورى"، "پارادايم ابطال باورى" و "پارادايم سخت باورى" تهيه و تنظيم شده است.
به اعتقاد نويسنده اين اثر، كتاب حاضر با تكيه بر روش پارادايمى و ترديد در مبانى روش شناختى چنين نگرشى، به طور همزمان دو هدف عمده را دنبال مى‌كند. نخست آن‌كه "روش علمى" يگانه و بى‌همتايى‌وجود ندارد و آن‌چه با آن روبه روييم، انواع "روش‌هاى علمى" است كه هيچ يك به لحاظ منطقى لزوما از يكديگر برتر و ارجح نيستند و روش‌هاى متفاوت و بعضا متضادى كه دانشمندان در دوره‌هاى مختلف مورد استفاده قرار داده‌اند، در واقع ناشى از فهم و زبان متمايزى بوده است كه آن‌ها در مواجهه با واقعيات به كار مى‌برده‌اند. دوم آن‌كه علم در يك حركت نهادين به سوى نسبى باورى و تاويل باورى گام برداشته است، به اين معنا كه " افق انتظار" علوم انسانى و علوم تجربى به يكديگر نزديك شده‌اند و ديگر در برابر يكديگر قرار ندارند. با تامل بر بنيان‌هاى روش شناختى علم سياست گام كوچكى در درك ضرورت تاسيس يك علم سياست دموكراتيك برداشته باشد.
از ديگر موضوعات اين اثر مى‌توان به تبارشناسى پارادايم قياس بارورى، قياس باورى، ارسطو: متفكرى با جهان بسته، بحران و ظهور انقلاب علمى، استقرار باورى، پوزيتيويسم و تحكيم استقرار باورى، ابطال باورى، مساله تحديد حدود، كارل پوپر: متفكرى با جهان باز و ساخت باورى و فروپاشى علم عينى اشاره كرد.

جهان پسا آمريكايى
انتشارات هرمس كتاب "جهان پسا آمريكايى" فريد زكريا، نويسنده هندى تبار آمريكايى و سردبير نسخه بين‌المللى نيوزويك را با هدف تبيين خطوط كلى افول تك‌قطبى در جهان ترجمه و در 285 صفحه و با قيمت 4500 تومان روانه بازار نشر كرده است.
نويسنده در اين كتاب به تفصيل به فرآيند توزيع قدرت در جهان معاصر مى‌پردازد و درسِ‌هايى از جابجايى دو قدرت بزرگ انگلستان و آمريكا در قرن گذشته و انتظاراتى را كه از جابجايى سوم (ظهور ديگران) مى‌توانيم داشته باشيم بازگو مى‌كند.
ايده محورى كتاب اين است كه هژمونى سياسى اقتصادى آمريكا، با خيزش قدرت‌هاى نوظهورى همچون چين و هند، دست كم در بُعد اقتصادى رو به افول نهاده است. امرى كه ممكن است در سال‌هاى‌پيش‌رو آرايش متفاوتى به نظم تك‌قطبى جهان بدهد.
فريد زكريا در اين كتاب خيزش كشورهايى مانند چين، هند، برزيل، روسيه و بسيارى ديگر از كشورها را تحولى بزرگ مى‌داند كه جهان را در قالبى نو خواهد ريخت و چشم انداز جهانى جديدى به وجود مى‌آورد كه در آن قدرت و ثروت در حال جابجايى است.

خبر ونظر
روشنفكرى حوزه اى و روش شناسى انديشه سياسى ؛ بزودى
روشنفكرى حوزه اى و روش شناسى انديشه سياسى نام دو اثر از حجت‌الاسلام والمسلمين پارسانيا است كه در آستانه انتشار قرار دارد. اين دو اثر به ترتيب در 150 و 200 صفحه از سوى انتشارات بوستان كتاب قم منتشر خواهد شد.
"روشنفكرى حوزه اى" عنوان مقاله مفصلى است كه بخشى از آن در فصلنامه "علوم سياسى" دانشگاه باقرالعلوم(ع) به چاپ رسيده و معناى روشنفكرى، روشنگرى مدرن، روشنفكرى، روشنفكرى ايرانى، روشنفكرى دينى، سنت روشنفكرى حوزه اى، منور الفكرى حوزه اى و روشنفكرى مدرن حوزه اى عناوين اصلى آن را در بر مى گيرد.
كتاب "روش شناسى انديشه سياسى " نيز شامل مجموعه مقالاتى پيرامون اين موضوع است كه از سال 1380 جمع آورى شده و دربردارنده مقالاتى با عناوين "روش شناسى فلسفه سياسى و علم سياست"، "روش شناسى و انديشه سياسى" و " نسبت فقه سياسى و انديشه سياسى" است.

پنجمين چاپ " نيمه شبى در حله"
چاپ پنجم "نيمه شبى در حله" رمان برگزيده ششمين دوره كتاب سال ولايت و نامزد كتاب سال جمهورى اسلامى در سال 84 به قلم حجت الاسلام مظفر سالارى در قطع رقعى و با بهاى 2900 تومان از سوى بوستان كتاب قم منتشر و توزيع شد.
نيمه شبى در حله كه در سال 1382 براى نخستين بار چاپ شد و اكنون براى پنجمين بار به بازار نشر آمده ، داستانى جذاب است كه در قالبى متفاوت از ديگر كتاب‌هاى دينى مى‌كوشد مضامين عميق دينى به ويژه در زمينه انتظار ظهور منجى عالم بشريت و وظايف مسلمانان در زمان غيبت را ترسيم كند.
اين كتاب افزون بر برخوردارى از آنچه يك داستان را خواندنى و ماندگار مى‌سازد، راهى نو در پرداختن به موضوعات تاريخى اجتماعى و دينى را مى‌گشايد و ماجراى شگفت "اسماعيل هرقلى"، تشرف او به محضر حضرت مهدى(عج) و شفا يافتنش را بازگو مى‌كند.
همچنين، اين اثر داستان يك جوان اهل تسنن است كه كم‌كم با مذهب تشيع آشنا مى‌شود. اين نوشتار دينى به مقوله عشق به صورت جذاب مى‌پردازد.
خود نويسنده درباره كتاب معتقد است: "در اين كتاب به مقوله عشق، رابطه دختر و پسر به صورت جذاب پرداخته شده، ولى هيچ‌گاه از آن به ابتذال در داستان نام برده نشده است كه حتى آيت‌الله سبحانى با مطالعه اين كتاب تنها پيشنهادى در خصوص نام اين كتاب را مطرح كرده بودند.
نت گشت

چگونه نقد كتاب بنويسيم
يونس شكرخواه
هدف نقد كتاب اظهارنظر پيرامون يك كتاب خاص يا مجموعه‌اى از كتاب‌ها تحت يك عنوان است؛ به ياد داشته باشيد كه مهم‌ترين عنصر در نقد كتاب، تفسير (Commentary ) است نه خلاصه كردن كتاب. بنابراين، فضاى كمى را به مرور محتويات كتاب اختصاص دهيد.
ارائه رئوس يا خلاصه كتاب، مشتمل بر مضمون كلى، سير زمانى و تاكيدات عمده نويسنده (سياسى، اقتصادى، فكرى و ...) و جنبه‌هايى كه ناديده گرفته است، كفايت مى‌كند.
وزن اصلى نقد شما بايد به ارزيابى شما از نحوه ارائه مطالب نويسنده اختصاص داشته باشد: فرضيه اصلى نويسنده چيست؟ زاويه ديد و استدلال او چيست؟ واكنش شما چيست؟ آيا خواندن كتاب باعث بالا بردن درك شما از موضوع شد؟ تا مى توانيد صريح حرف بزنيد. شما كارشناس هستيد.
براى دادن چارچوب به نقد، اطلاعاتى درباره نويسنده، سابقه و تخصص او - و يا عدم تخصص او در زمينه‌اى كه نوشته است - فراهم كنيد.
غالبا مقدمه كتاب‌ها اين نوع اطلاعات را دربر دارد:
آيا نويسنده نكات و اسناد تازه‌اى ارائه كرده است؟ اگر بله، آن را مشخص كنيد. آيا از نكات و اسناد ديگران برداشت تازه‌اى كرده است؟ اگر چنين است، با نگاهى تطبيقى، نتيجه‌گيرى كنيد.
هميشه زمان نوشته شدن كتاب را در نظر بگيريد، چرا كه به اين طريق به ارزش‌ها و جهت‌گيرى‌هاى نويسنده پى خواهيد برد. به عنوان مثال، زندگى‌نامه‌اى كه درباره سناتور "جوزف مك كارتى" توسط يك روزنامه‌نگار محافظه‌كار و طرفدار جمهورى‌خواهان در سال 1954 نوشته شده، قطعا با زندگى نامه ديگرى درباره "جوزف مك كارتى" كه توسط يك نئوماركسيست آكادميك در سال 1974 نوشته شده كاملا فرق دارد.
قطعا اشاره به بخش‌هايى از كتاب ضرورت دارد، اما اشاره فراوان در اين باره كار جالبى نيست. پس هيچ‌گاه سعى نكنيد بخش‌هاى زيادى از يك كتاب را نقل كنيد.
نقل چند بخش كوتاه به طور مؤثر، قطعا از نقل چندين بخش اما نامؤثر، بهتر است. هرگاه بخش‌هاى مورد نظرتان را انتخاب كرديد، آنها را به صورت مجزا نقد كنيد.
به ياد داشته باشيد كه كار شما بايد با نقد شما به پايان برسد. بنابراين به پاراگراف هاى آغازين برگرديد. قضاوت شما درباره سبك، چارچوب، محتوا و ارزش‌هاى كتاب چيست؟ آيا هدف نويسنده از نوشتن كتاب آشكار است؟
كتاب، شما را راضى كرد؟ چرا بله و چرا خير؟ آيا دلايل و مستندات نويسنده در خدمت نتيجه‌گيرى او هست؟ آيا كتاب، انديشه شما را به چالش طلبيده است يا دانش شما را بالا برده است؟ آيا پرسش تازه‌اى‌برايتان ايجاد كرده است؟ يا اينكه نويسنده صرفا آنچه را كه شما مى دانسته‌ايد، به شكل ديگرى عرضه كرده است؟ آيا خوندن اين كتاب را به ديگران توصيه مى‌كنيد؟ به چه كسانى؟ آيا كتاب ديگرى هم بايد در همان باره نوشته شود؟

توصيفى يا انتقادى
دو رويكرد در قبال نقد كتاب وجود دارد: توصيفى و انتقادى.
در رويكرد توصيفى، نقدنويس صرفاً به تشريح و توصيف مطالب و ارائه اطلاعات اساسى كتاب مى‌پردازد و از جانبدارى و هواخواهى از اثر مورد بررسى پرهيز مى‌كند.
در رويكرد انتقادى، نقدنويس علاوه بر توصيف، به ارزيابى اثر هم مى‌پردازد. اما اين ارزيابى در عين حال مبتنى بر معيارهاى پذيرفته شده ادبى و تاريخى نيز هست كه به همراه ارائه مدارك از متن صورت مى‌پذيرد.
اگر مى‌خواهيد يك كتاب را با رويكرد انتقادى نقد كنيد حتماً بايد اين دو نكته را بشناسيد: اثر مورد نقد را و الزامات ژانرى كه اثر به آن تعلق دارد (رمان، داستان كوتاه، شرح حال، شعر و غيره).
1. شناخت اثرى كه نقد مى‌كنيد نه تنها مستلزم تلاش براى درك هدف نويسنده كتاب، بلكه مستلزم بررسى نحوه ارتباط دادن مطالب به يكديگر توسط نويسنده نيز هست. به عبارت بهتر، نه تنها بايد تلاش كرد تا هدف نويسنده كتاب را فهميد، بلكه بايد در عين حال سعى كرد تا نحوه ارتباط مطالب در راستاى هدف مورد نظر نويسنده را هم حلاجى كرد. آيا نويسنده توانسته است به طرزى مناسب با ارتباط مطالب به يكديگر به تشريح هدف خود كمك كند؟
در عين حال شناخت هدف نويسنده در گرو شناخت شما نسبت به مليت، مقطع زمانى و ساير آثار نويسنده نيز هست.
2. شناخت ژانر، در واقع شناخت شكل هنرى اثر است. شناخت ساختار اثر و نحوه كار آن.
نداشتن درك و شناخت از ژانر اثر به اين معناست كه نقدنويس فاقد معيارهاى ادبى و تاريخى براى نقدنويسى است و على‌القاعده اگر نقدنويس فاقد معيارهاى ادبى و تاريخى باشد، ارزيابى او بى‌پايه خواهد بود.

حداقل‌هاى نقدنويسى
نقدى كه مى‌نويسيد نبايد خلاصه‌نويسى يك كتاب باشد، بلكه بايد آن را توصيف كند و اين توصيف دست كم بايد مشتمل بر اين نكته باشد كه اگر خواننده‌اى نقد شما را درباره يك كتاب خواند، با افكار نويسنده كتاب آشنا شود و البته ارزيابى شما از اهداف نويسنده مى‌تواند به صورت انتقادى هم ارائه شود.
نقد شما بايد چيزهايى را هم درباره نويسنده در خود داشته باشد، البته اين چيزها اصلاً به معنى ارائه زندگى‌نامه نويسنده نيست. اطلاعاتى كه درباره نويسنده مى‌دهيد بايد مرتبط با اثر باشد تا درك خواننده را نسبت به كتاب آن نويسنده تقويت كنيد. فرضاً اگر كتاب مورد نقد شما درباره محيط زيست است صرفاً سوابق نويسنده در امر محيط زيست را مطرح كنيد و اينكه او چه تجارب و شناختى در اين زمينه از جنبه نظرى و عملى دارد.
ارزيابى غيرمستقيم اثر، از كانال توصيف و تشريح كتاب هم يك موضوع قابل اتكاست. اين ارزيابى بايد به هدف يا اهداف نويسنده مربوط شود. اما در نقد انتقادى (رويكرد انتقادى) شما اعلام‌نظر مى‌كنيد، اعلام موضع مى‌كنيد و اين اعلام نظر و موضع بايد مبتنى بر اين موارد باشد:
1. نظر شما درباره هدف نويسنده.
2. آيا نويسنده به هدف خود نائل شده است؟
3. چه مدركى داريد كه نويسنده به هدف خود رسيده است؟
* منبع: همشهرى آن‌لاين