معرفى هاى گزارشى


كليات
ـ دانشنامه فلسطين
گردآورنده: مجيد صفاتاج,چاپ اوّل, تهران, دفتر نشر فرهنگ اسلامى, 1380, 670ص, رحلى.
كتاب حاضر جلد اول دانشنامه فلسطين از حرف ا تا پايان الف است. اين دانشنامه براساس ترجمه مجموعه چهار جلدى عربى الموسوعة الفلسطينيه شكل گرفته, ضمن آن كه مداخل تأليفى و پژوهشى جديدى نيز بر آن افزوده شده است. در اين دانشنامه پيش از چهار هزار مدخل وجود دارد كه افزون بر هزار مدخل آن, مقاله هاى پژوهشى و تأليفى جديد است. از مجموعه مدخل هاى دانشنامه, بيش از سه هزار مدخل اصلى و افزون بر يك هزار مدخل ارجاعى است, كه همگى براساس حروف الفبا تنظيم شده اند. دانشنامه فلسطين به لحاظ روش كار, تلفيقى است از سبك خلاصه نويسى دايره المعارف ها و سبك مقاله هاى تحقيقى رايج امروزى. لذا در برخى مقالات, علاوه بر توضيح روند تاريخى يك موضوع, جوانب و مسائل مختلف آن نيز بررسى شده و به صورت گزارشى تحقيقى مبتنى بر آمار و اطلاعات مستند و مستدل در دانشنامه ارائه شده است. درباره منابع مدخل هاى تأليفى در پيشگفتار آمده است: اسناد و منابع دست اول شكل گرفته در كشورهاى عربى, رژيم اسرائيل و نيز تحقيقات جديد آكادميك غربى مورد مداقه پژوهشگران اين دانشنامه بوده است. از ديگر منابع پژوهشگران دانشامه بايد از روزنامه ها و مجلات (فارسى, عربى, لاتين و عبرى), گزارش هاى خبرى و به ويژه آرشيو خبرگزارى هاى مختلف ياد كرد. تحقيق موضوعات مربوط به حوادث و رويدادهاى دهه 1980 و 1990 خاورميانه در ارتباط با مسائل فلسطين, مذاكرات پنهان و آشكار در منطقه, اردوگاه هاى فلسطينى و يا حوادث و رويدادهاى سرزمين هاى اشغالى مديون آرشيو خبرگزارى هاى گوناگون جهان, به ويژه خبرگزارى جمهورى اسلامى است. چند نمونه از مدخل هاى اين دانشنامه از اين قرار است: آب (طرح شيرين كردن); آبار النقب (دره); آثار باستانى (مدارس و موسسه هاى تحقيقى); آژانس عرب (طرح); آسياى ميانه و اسرائيل (روابط كشورها); آمانا (سازمان); آيةاللّه العظمى امام خمينى (فتواهاى شرعى نسبت به مسأله فلسطين); ابوفطرس (كشتار); اجزم (روستاى); اتيوپى (انتقال يهوديان به اسرائيل); اردن (اردوگاه هاى فلسطينى در); اريحا (شهر); استقلال (مجله) و مانند آن. گفتنى است برخى از مداخل با عكس هاى رنگى و سياه و سفيد همراه است.

ـ راهنماى مطبوعات: فهرست نشريات موجود در كتابخانه عمومى ابن مسكويه اصفهان
گردآورنده: فروغ الزمان نورى اصفهانى, چاپ اوّل, اصفهان, نقش مانا, 1380, 304ص, رقعى.
آرشيو مطبوعات كتابخانه عمومى اصفهان از جمله آرشيوهاى غنى جرايد منتشر شده كشور در دو سده اخير است. اين آرشيو در سال 1373ش با هدف دسترسى هرچه آسان تر محققان به منابع مورد نياز خويش, براساس روزنامه ها و مجلات كتابخانه فرهنگ اصفهان بنيان نهاده شده است.
نشريات موجود در اين مركز, سه مقطع تاريخى قاجار, پهلوى و جمهورى اسلامى را در برمى گيرد كه فهرست حاضر به نشريات دو مقطع تاريخى قاجار و پهلوى اختصاص يافته و شامل عناوين روزنامه ها, هفته نامه ها, ماه نامه ها, فصل نامه ها و ديگر مطبوعاتى است كه به زبان فارسى منتشر شده اند, براساس ترتيب الفبايى مى شود و نمايه هاى پايانى كتاب نيز مفصلاً به كمك پژوهندگان پرداخته است.
ارجاعات به ديگر فهارس مطبوعات و كامل نمودن ويژگى هاى هر مدخل با مراجعه به منابع معتبر موجود در جاى جاى فهرست به چشم مى آيد; فهرستى كه برگى زرّين از تاريخ كتابدارى ايران است.
مجلّد دوم اين فهرست, شامل مطبوعات به ديگر زبان ها و جرايد منتشره در دوران جمهورى اسلامى خواهد بود.
فلسفه و كلامـ پيشواى آسمانى
سيّد محمّدحسين شهرستانى, تحقيق صادق داورى, چاپ اوّل, تهران, بهار قلوب, 63ص, پالتويى.
كتاب حاضر بازنگاشته كتاب الحجّة البالغة فى غيبة النعمة السابعة محسوب مى شود كه مدت ها پيش در سال 1308ق در تهران, به قطع جيبى و در 433 صفحه چاپ سنگى شده بود و اكنون به لحاظ عدم دسترسى به مجموعه كامل كتاب و ناياب بودن آن, بخشى از آن ويراستارى و تحقيق شده و در دهه مهدويه (10ـ20 شعبان) به بازار كتاب روانه مى شود.

ـ پگاه ظهور
گردآورنده: مرتضى تابش, چاپ اول, تهران, بهار قلوب, 1422, 34ص, پالتويى.
اگرچه كتب و مقالات متعددى در اين مهم نگاشته شده و در ابعاد مختلف مورد مداقّه و بررسى قرار گرفته و به عالم تحقيق عرضه شده, با اين وجود كتاب حاضر به منظور استفاده عموم فراهم آمده و شامل زندگى نامه حضرت صاحب الامر(عج), طول عمر ايشان و… است. بخشى از آن تلخيصى است از كتاب آخرين تحول با حكومت وليّ عصر(عج), نشريّه هيأت قائميّه تهران (مسجد صدريّه) و فصلى ديگر از كتاب صبح اميد تأليف صدرالدين هاشمى گزيده شده و با اضافات و توضيحات فراوان به كتاب افزوده شده است.

ـ مفهوم ولايت مطلقه در انديشه سياسى سده هاى ميانه
جواد طباطبايى,چاپ اوّل, تهران, نگاه معاصر, 1380, 140ص, رقعى.
در اين كتاب, انديشه ولايت مطلقه و دين سالارى مسيحى كه طى سده هاى ميانه رواج داشته به اختصار بررسى و تبيين مى شود. در ابتداى كتاب آمده است: در آغاز سده هاى ميانه, مذهب مختار در انديشه سياسى, انديشه مستند به كتاب و سنت مسيحى, انديشه جدايى دين و دولت بود و نظريه ولايت مطلقه پاپ و كليسا كه در تاريخ انديشه سياسى از آن به (ولايت مطلقه پاپ يا كليسا) تعبير شده و برترى مرجعيت روحانى بر اقتدار سياسى شاه و امپراتور, نظريه اى بسيار متأخر در تاريخ انديشه سياسى سده هاى ميانه است. نگارنده در اين كتاب زمينه هاى اجتماعى و سياسى بروز ولايت مطلقه, همچنين فرآيند تغيير و تحولات آن را در سده هاى ميانه بررسى و ارزيابى مى كند.

ـ مناظرات ترجمه المراجعات
عبدالحسين شرف الدين عاملى; مترجم: حيدرقلى بن نورسردار كابلى; مقدمه: كيوان سميعى,چاپ اوّل, تهران, سايه, 1380, 532ص, وزيرى.
كتاب, حاوى مكاتباتى است كه ميان شرف الدين علامه شيخ سليم بشرى رئيس جامع الازهر صورت گرفته است. در اين كتاب مكاتبات و مباحثى مطرح مى گردد كه همواره باعث درگيرى و مناقشه ميان دو فرقه بزرگ اسلام يعنى شيعه و سنى بوده است. موضوع برخى از نامه ها بدين قرار است: حديث ثقلين, امامت مذهب, جانشينى بعد از رسول خدا(ص), علت دست برداشتن امام على(ع) از حق خود, تأمل در حديث غدير, آيه ولايت و نزول آن درباره على(ع) و عايشه همسر پيامبر(ص).

ـ حاكميت در اسلام: بررسى مراحل ده گانه ولايت فقيه در عصر غيبت امام زمان(عج)
محمدمهدى موسوى خلخالى,چاپ اوّل, قم, جامعه مدرسين, 1380, 752ص, وزيرى.
كتاب حاضر مشتمل بر مباحثى است كه به بررسى مراحل ده گانه ولايت فقيه در عصر غيبت امام زمان اختصاص يافته است. نگارنده ضمن تشريح ابعاد ولايت و حكومت امامان معصوم, نحوه انتقال حكومت را از امام معصوم(ع) به ولايت فقهاى جامع الشرايط, بررسى كرده است. وى با استناد به آيات قرآن كريم و سيره عملى پيامبر(ص) و احاديث ائمه معصومان(ع), شرايط و كيفيت حكومت ولايت فقيه را ذكر نموده است. عناوين كتاب از اين قرار است: ابعاد و اقسام حكومت ها, حكومت اسلامى, حكومت خدا و مراحل ده گانه ولايت معصوم(ع) (ولايت فقيه در فتوى, در قضا, امر شرعيه, در موضوعات, اموال, نفوس يا امور اجتماعى و سياسى و…), ولايت فقيه در قانون اساسى, ولايت فقيه در موضوعات خاص و مفهوم جمهورى اسلامى.

ـ ظهور حضرت مهدى(ع): از ديدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان
اسدالله هاشمى شهيدى,چاپ اوّل, قم, مسجد مقدس صاحب الزمان (جمكران), 1380, 456ص, وزيرى.
در اين كتاب چگونگى و كيفيت ظهور امام زمان(عج) از منظر اسلام و مذاهب ديگر بررسى و تبيين مى شود. بخش عمده اى از مطالب به نقل نويدهاى ظهور منجى در كتاب هاى مقدس تورات, انجيل و كتاب هاى هندوها و زرتشتيان اختصاص دارد. كتاب در دو بخش با موضوعاتى از اين قبيل تدوين شده است: مسأله مهدويت و انديشه ظهور حضرت مهدى(عج), نويد اسلام درباره ظهور حضرت مهدى(عج), اعتراف دانشمندان اهل سنت به صحت احاديث مهدى(عج), حضرت مهدى (عج) و نويدهاى ظهورش در قرآن كريم, نويدهاى ظهور مبارك حضرت مهدى(عج) در كتاب هاى مقدس اديان و اخبار اهل بيت(ع) و جهان پيش از ظهور حضرت مهدى(عج).

ـ در مكتب حسين(ع) شيعه شدم
ادريس حسينى مراكشى; مترجم: مالك محمودى,چاپ اوّل, قم, امام المنتظر(عج), 1380, 528ص, وزيرى.
كتاب حاضر ترجمه (الانتقال الصعب فى المذهب والمعتقد) تأليف ادريس حسينى مراكشى است كه طى آن نگارنده زندگى, كرامات, فضايل و مناقب حضرت امام حسين(ع) را ذكر مى كند. افزون بر آن, ماجراى سقيفه, حكومت امام حسن(ع), و نحوه به قدرت رسيدن يزيد را شرح مى دهد. بخش عمده كتاب به مجموعه واكنش هاى امام حسين(ع) در دوره هاى مذكور, همچنين واقعه خونين كربلا اختصاص دارد.

ـ هدايه الامم, يا شرح كبير بر فصوص الحكم محيى الدين بن عربى
شارح: غلامحسين رضانژاد,چاپ اوّل, تهران, الزهراء(س), 1380, 796ص, وزيرى.
فصوص الحكم يا نگين هاى حكمت ها, كتابى است به عربى از تأليفات عرفانى و حكمى شيخ محى الدين عربى (ف.638ق) كه شامل 27 فص است. در مجموعه دو جلدى حاضر شرح ها و نقدهاى اصلى فصوص الحكم بررسى شده, همچنين ترجمه و شرح فصوص الحكم به فارسى عرضه شده است. فصوص الحكم, عمدتاً مباحثى در باب وحدت وجود, و نبوت است كه از منظر عرفانى بررسى شده است. عناوين برخى از فص ها از اين قرار است: حكمت الهى در خلق و آفرينش آدمى, معنى عطاياى ذاتى و اسمايى و معنى آدم, طلب و سؤال, معنى سبوح و تنزيه و تشبيه و جمع بين اين دو, ادريس و هرامسه و معنى قدوس, معنى حق بودن (در بحث حضرت ابراهيم و اسماعيل), مختصرى از زندگى حضرت يوسف و روحانيت او و تاريخچه اى از زندگى حضرت يعقوب.

ـ شيعه در اسلام
محمدحسين طباطبايى; مصحح: محمدعلى كوشا,چاپ اوّل, قم, واريان, 1380, 336ص, رقعى.
شيعه در اسلام مجموعه درس هاى علامه طباطبايى است كه در باب مذهب شيعه عرضه شده است. وى در اين كتاب پاره اى از مباحث كلامى مهم شيعه را با اين عناوين بررسى و تحليل كرده است: آغاز پيدايش شيعه و كيفيت آن, سبب جدا شدن اقليت شيعه از اكثريت سنى, دو مسأله جانشينى و مرجعيت علمى, روش سياسى خلافت انتخابى و مغايرت آن با نظر شيعه, خلافت امام على(ع), انتقال خلافت به معاويه و تبديل آن به سلطنت موروثى, استقرار سلطنت بنى اميه, شيعه در قرن دوم هجرى, شيعه در قرن سوم تا دوازدهم هجرى, انشعابات شيعه و غيره.

ـ حكومت اسلامى: سى ودو درس در زمينه انديشه سياسى اسلام
احمد واعظى,چاپ اوّل, قم, سامير, 1380, 256ص, وزيرى.
در اين كتاب, متن سى ودو جلسه از درس هاى نگارنده با موضوع حكومت اسلامى و انديشه هاى سياسى اسلام فراهم آمده است. اين جلسات و بحث ها طى 4 بخش اصلى با اين عناوين تدوين شده است: دين و سياست (سياست و مسائل اساسى آن, اسلام و سياست, معناى حكومت دينى, ادله سكولارها بر نفى حكومت دينى و…), اسلام و حكومت (پيامبر(ص) و تأسيس حكومت, ولايت سياسى پس از پيامبر(ص), انديشه سياسى شيعه, و تأثير بيعت و شورا در تعيين ولايت سياسى), معنا, تاريخچه و ادله ولايت فقيه (معناى ولايت فقيه, ولايت انتصابى, تاريخچه ولايت فقيه, دليل عقلى بر ولايت فقيه…), و ويژگى هاى حكومت دينى و پاسخ برخى شبهه ها.

ـ مناقب على بن ابى طالب(ع) و مانزل من القرآن فى على
احمد بن موسى ابن مردويه; محقق: عبدالرزاق محمدحسين حرزالدين,چاپ اوّل, قم, دارالحديث, 1380, 428ص, وزيرى.
اين كتاب, به زبان عربى, مشتمل بر احاديث و حكاياتى است در مناقب و فضايل حضرت على(ع) كه از منابع مختلف اهل سنت و شيعه گردآورى شده است. بخش نخست شامل 20 فصل است كه طى آن احاديث مختلفى درباره ايمان, تقوا, زهد, امانت و فضايلى ديگر از امام على(ع) و اهل بيت فراهم آمده است. در بخش دوم مجموعه آياتى كه درباره حضرت(ع) در قرآن نقل شده ـ به ترتيب نزول ـ درج شده است.

ـ آزادى در انديشه امام خمينى(ره)
چاپ اوّل, تهران, مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره), 1380, 308ص, وزيرى.
در اين مجموعه ديدگاه ها و انديشه هاى امام خمينى(ره) درباره آزادى ذيل پنج فصل تبيين شده است. فصل اول با عنوان كليات به مباحثى پيرامون معنا و مفهوم آزادى اختصاص دارد كه طى آن, مباحثى چون: آزادى موهبتى الهى, ارزش والاى آزادى و نقش انسان ساز آن, آزادى, امنيت, عدالت و ويژگى هاى آزادى بازگو مى شود. در فصل دوم با عنوان جايگاه آزادى انديشه هاى امام خمينى(ره) درباره ضرورت ايجاد فضاى سالم براى آزادى انديشه تشريح مى گردد. همچنين از آزادى هاى فردى و سياسى, آزادى بيان, آزادى احزاب و اجتماعات و آزادى عقيده و مذهب سخن مى رود. در فصل سوم ـ حدود آزادى ـ مبانى شرع و عقل, اخلاق و سنت هاى انسانى, حدود قانونى, عدم توطئه چينى, عدم فسادانگيزى و عدم ضرر رسانى به عنوان حدود آزادى در بيانات امام(ره) بررسى و ارزيابى مى شود. فصل چهارم به آزادى هاى قشرهاى مختلف جامعه اختصاص دارد كه طى آن, مطالبى درباره آزادى زن, آزادى در دانشگاه ها و فعاليت هاى دانشجويى, آزادى حوزه هاى علميه و حقوق و آزادى هاى اقليت هاى مذهبى مطرح مى گردد. فصل پنجم با عنوان رابطه آزادى با مفاهيم بنيادين حكومت مواضع امام(ره) را درباره حاكميت اسلامى, آزادى و قانون اساسى, آزادى انتخابات, مشاركت آزادانه مردم در تصميم گيرى ها و آزادى و استقلال شوراها بيان مى كند. صفحات پايانى شامل فهرست تفصيلى عناوين و فهرست ماخذ است.

ـ امام خمينى و بازسازى تفكر اسلامى
مجموعه مقالات و رويدادهاى همايش بزرگداشت يكصدمين سالگرد ميلاد…, به اهتمام: على داستانى بيركى,چاپ اوّل, تهران, مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره), 1380, 270ص, وزيرى.
اين كتاب, حاوى مجموعه مقالات همايش بررسى نقش و جايگاه انقلاب اسلامى ايران و امام خمينى(ره) در منطقه اسلام آباد پاكستان است كه در سال 1378 به مناسبت يكصدمين سالگرد ميلاد امام خمينى(ره) برگزار گرديد. كتاب با متن سخنرانى حجت الاسلام حاج سيد حسن خمينى آغاز مى شود. مقالات كتاب عبارتند از: بيدارى تفكر اسلامى از ديدگاه امام خمينى(ره); امام خمينى و وحدت بين مسلمانان, برپايى حكومت اسلامى, معجزه اى تاريخى; جمهوريت در ايران; رفتار قاطعانه امام خمينى(ره) در برخورد با دشمنان اسلام; ارزش هاى والاى انسانى و نهضت اسلامى امام خمينى(ره); امام خمينى(ره) و احياى انديشه فراگير دين; نظريه سياست و حكومت امام خمينى(ره); آخرين رهنمودهاى امام خمينى(ره) و فلسفه انقلابى; انقلاب اسلامى ايران, مشعل راه ما; قيام امام خمينى(ره) و بيدارى در عالم اسلام; خدمات امام خمينى(ره); احياى هويت اسلامى در انقلاب امام خمينى(ره); پير جماران; نتايج معنوى انقلاب اسلامى; عملكرد امام خمينى(ره) و نقش آن در بيدارى جهان اسلام; امام خمينى(ره) و وحدت امت اسلامى; امام خمينى(ره) مجلس و اجتهاد; نقش امام خمينى(ره) در احياى تفكر اسلامى; امام خمينى(ره) شخصيت تاريخ ساز. در پايان كتاب انعكاس خبرى اين همايش در مطبوعات پاكستان نشان داده شده است.
فقه و حقوقـ بررسى انديشه هاى اقتصادى امام خمينى(ره)
(مجموعه مقالات دومين كنگره بررسى انديشه هاى اقتصادي…)
چاپ اوّل, تهران, مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره), عروج, 1380, 538ص, رقعى.
در روزهاى 11 و12 خرداد 1379 دومين كنگره بررسى انديشه هاى اقتصادى امام خمينى(ره) در دانشگاه تربيت مدرس برگزار شد. در اين كنگره كه به منظور بررسى و تبيين جنبه هاى اقتصادى انديشه هاى امام(ره) برگزار شد, مقالات انديشمندان و صاحب نظران مسائل اقتصادى و محققان ارائه گرديد. مقالات عبارتند از: 1. انديشه جنگ فقر و غنا به مثابه يك الگوى راهگشا براى توسعه ملى, 2. اقتصاد از ديدگاه امام خمينى(ره), 3. عدالت اجتماعى از ديدگاه امام خمينى(ره), 4. توسعه و عدالت از ديدگاه امام خمينى(ره), 5. نگرش امام خمينى(ره) به اقتصاد اسلامى به عنوان يك راهكار بديل, 6. نگرش مالياتى خمس, آثار و پيامدها, 7. دين و توسعه: با تأكيد بر قرائت امام خمينى(ره) از دين, 8. جنگ فقر و غنا از ديدگاه امام خمينى(ره), 9. نگاهى به توسعه اقتصادى و توسعه فرهنگى از ديدگاه امام خمينى(ره) و ضرورت توجه به آن, 10. رهايى از اقتصاد وابسته (خودكفايى) راهبرد امام خمينى(ره) در عرصه اقتصاد, 11. اهداف و مبانى مكتبى نظام اقتصادى اسلام از ديدگاه امام خمينى(ره), 12. نگاه امام خمينى(ره) به نظام اقتصادى اسلام, 13. انتخاب راهبردى رشد و توزيع از ديدگاه امام خمينى(ره), 14. بررسى نظرها و انديشه هاى حضرت امام خمينى(ره) درباره برنامه هاى اقتصادى دولت, 15. كشاورزى در ايران از ديدگاه امام خمينى(ره), 16. سياست ها و روش هاى اعمال استراتژى توسعه اقتصادى درون نما از ديدگاه امام خمينى(ره), 17. نقش زنان در اقتصاد از ديدگاه امام خمينى(ره), 18. بررسى موضوع خصوصى سازى و تغيير ساختار اقتصادى در برنامه سوم با تأكيد بر ديدگاه هاى امام خمينى(ره), 19. امام خمينى(ره) و ساده زيستى.

ـ اللولوه الغرويه فى اصول الفقه
محمدفاضل قائينى نجفى; محقق: على فاضل نائينى نجفى,چاپ اوّل, 498ص, وزيرى.
در اين مجموعه سه جلدى, درس ها و تقريرات محمد فاضل قائينى نجفى در باب اصول, ويژه طلاب حوزه هاى علميه فراهم آمده است. برخى مباحث كتاب بدين قرار است: تعريف و موضوع علم اصول, وضع, حقيقت شرعيه, صحيح و اعم, مشتق, اوامر, اجزاء, واجب, نواهى, مفاهيم, عام و خاص, مطلق و مقيد, مجمل و مبين, امارات و طرق, قاعده لاضرر و لاضرار. در پايان كتاب 9 فهرست با اين عناوين به طبع رسيده است: آيات, روايات, شعر, اعلام, اسما, كتب, اماكن, فرق و مذاهب, مصادر و مراجع, و موضوع. كتاب به زبان عربى منتشر شده است.

ـ گفت وگو: مسائل اساسى نظام همزيستى عادلانه از ديدگاه انديشمندان مسلمان و مسيحى: ارزش ها, حقوق, وظايف
آندرياس بشته, امير اكرمى,چاپ اوّل, تهران, الهدى, 1380, 456ص, رقعى.
مجموعه حاضر مشتمل بر مقالاتى است كه در دومين نشست محققان مسلمان ايرانى و كاتوليك اتريشى عرضه گرديد. اين نشست با عنوان ارزش ها, حقوق, وظايف و مسائل اساسى نظام همزيستى عادلانه از ديدگاه انديشمندان مسلمان و مسيحى توسط مدرسه عالى الهيات قديس گابريل با همكارى دبيرخانه گفت وگوى اديان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامى در شهريور 1378 در كشور اتريش برگزار شد. عناوين مقالات بدين شرح است: برداشت ما از انسان به عنوان رهنمود نظام و زندگى مشترك اجتماعى; تأثير تصوير اسلامى انسان بر نظام زيست اجتماعى; مبانى معيارهاى ارزشى در اسلام; معيارهاى ارزشى رفتار اخلاقى از ديدگاه مسيحيت; مسائل اساسى نظام هم زيستى عادلانه انسان ها در حوزه حقوق و رابطه آن با ارزش ها و تكاليف; ارزش ها و قاعده ها, قواعد مشترك حقوقى در اسلام و مسيحيت; جايگاه سياسى و اجتماعى ارزش هاى مسيحى در جوامع مدرن; رحمت و همبستگى, نهادينه شدن اصول مسيحيت و تاريخ حقوق اجتماعى در اروپا; ديدگاه اسلام نسبت به رابطه ميان حق, تكليف و عدالت; مناسبات حق و تكليف از ديدگاه اسلام; رابطه بين حق و وظيفه; نقش عنصر اخلاق در تدوين مكاتب اقتصادى و تعاليم مردم گرايانه مذهب كاتوليك و مبانى ارزشى نظام اقتصاد اسلامى.

ـ تكفير
مجيد صفاتاج,چاپ اوّل, تهران, دفتر نشر فرهنگ اسلامى, 1380, 248ص, وزيرى.
در اين كتاب به نمونه هاى مختلفى از تكفير در تاريخ اسلام اشاره شده, همچنين با استناد به آيات قرآن, احاديث و روايات, سخنان و نظريات علماى دينى ـ به ويژه سخنان حضرت امام خمينى(ره) ـ ضرورت پرهيز از حربه تكفير در جامعه اسلامى شرح و توضيح داده شده است. ماهيت و حقيقت تكفير, تكفير در فرهنگ و بينش اسلامى, ريشه ها و عوامل تكفير مسلمانان, آثار منفى و پيامدهاى زيانبار تكفير, نمونه هاى تكفير در ميان مسلمانان, امام خمينى(ره) الگو و اسوه مقاومت عليه تكفير و راه حل تكفير عناوين فصل هاى اين كتاب هستند.

ـ كتاب القضاء
ابوالفضل نجم آبادى,چاپ اوّل, قم, مؤسسه معارف اسلامى امام رضا(ع), 1380, 488ص, وزيرى.
اين كتاب مجموعه تقريرات آيةاللّه ضياءالدين عراقى است كه براى طلاب حوزه هاى علميه تدوين شده است. اين تقريرات در باب قضا و قضاوت, همچنين شرايط و كيفيت قضاوت كننده به زبان عربى نگارش يافته است. برخى از عناوين كتاب از اين قرار است: طرق اثبات حق, عدالت شهود, مدعى, مسائل و موضوعات طرح دعوا, شاهد, اقسام شاهد, اركان قضاوت.

ـ گفت وگو با علامه حسن حسن زاده آملى
به اهتمام محمد بديعى,چاپ اوّل, قم, تشيع, 1380, 296ص, وزيرى.
مجموعه حاضر مشتمل بر 16 مصاحبه با آيةاللّه حسن زاده آملى است كه پيش از اين در برخى مطبوعات به چاپ رسيده است. عناوين مصاحبه ها بدين قرار است: از آمل تا تكامل, معراج عروج قرآن, رابطه دو مقوله علم و دين, جايگاه فلاسفه اسلامى, درباره مسائل حوزه علميه, كتاب و كتابخوانى, نقش معلم در احياى معارف, رياضيات, مبناى كتاب هستى, غواص اقيانوس معارف, علامه طباطبايى در منظر عرفان, مقامات عارفان, سرو سبز سبزوار, عروج به اوج مباحث كلامى, امام, فيلسوف كامل, مبانى تفاسير عرفانى و يك شتر در ميان دو خدا.
قرآن, تفسير و حديثـ تفسير و مفسران
محمدهادى معرفت,چاپ اوّل, قم, تمهيد, 1380, 608ص, وزيرى.
در كتاب حاضر دو شيوه تفسير نقلى و اجتهادى با اشاره به برخى آفات و معايب آنها بررسى و تبيين شده است. به عقيده نگارنده شيوه نقلى مبتنى بر گفتار و نظريات مأثور از سلف با اندكى توضيح و شرح است; چنان كه ابوجعفر طبرى انجام داده است و يا با بسنده كردن به منقولات بدون هيچ اظهارنظر يا توضيح, چنان كه جلال الدين سيوطى و سيد بحرانى عمل كرده اند. اساس تفسير اجتهادى هم, فقط راى خاص مفسر است كه آن را تحت تأثير عقيده و مذهب ويژه خودش ابزار داشته است; مانند اكثر تفاسير باطنيه يا مجموعه اى از تفاسير منقول و معقول كه تفاسير رايج بين مسلمانان از صدر اسلام تاكنون به همين شكل بوده است. نگارنده در ادامه مطالب, معروف ترين تفاسير نقلى و اجتهادى را معرفى, و در پايان به شرح تفسير عرفانى, موضوعى و تفاسير عصر جديد اهتمام ورزيده است.

ـ سعدالسعود للنفوس
على بن موسى ابن طاوس,چاپ اوّل, قم, بوستان كتاب, 1380, 568ص, وزيرى.
كتاب حاضر شامل معرفى برخى كتاب هايى است كه درباره علوم قرآنى, تفسير و كتب مقدس (انجيل, تورات, صحف و…) نگارش يافته است. اين كتاب در اصل به معرفى كتابخانه على بن موسى ابن طاووس (589 ـ664ق) اختصاص دارد. در اين مجموعه 296 كتاب به زبان عربى معرفى مى شود. درباره هر كتاب اين اطلاعات درج شده است: موضوع, عنوان كتاب, نگارنده و توضيحات ديگر. كتاب با فهرست آيات, احاديث, اسما, ائمه, اعلام, كتب, مصادر تحقيق و موضوعات به پايان مى رسد.

ـ فقه پژوهى قرآنى: درآمدى بر مبانى نظرى آيات الاحكام
سيّد محمّدعلى ايازى,چاپ اوّل, قم, بوستان كتاب, 1380, 580ص, وزيرى.
مؤلف در اين كتاب طى نه فصل به توضيح برخى از مباحث مقدماتى و نظرى درباره فقه پژوهى قرآنى همت گمارده است. در فصل نخست, قرآن به منزله يكى از منابع فقهى بررسى شده, همچنين ويژگى هاى فقه قرآن و ادله تشريعى بودن آن بيان گرديده است. در فصل دوم مطالبى درباره حدود فقه و احكام قرآن, تعداد آيات احكام و طبقه بندى آنها به طبع رسيده است. در فصل سوم شرحى از احكام عبادى پيش از اسلام و پس از آن فراهم آمده است. فصل چهارم به مطالبى در باب جامعيت شريعت و جامعيت دين به مثابه يكى از مباحث معرفت شناسى آيات احكام اختصاص يافته است. عناوين ديگر فصل هاى كتاب بدين قرار است: مثل ها در آيات احكام, قصه ها در آيات احكام, استنباط از آيات اعتقادى, اخلاقيات در آيات احكام و فرازهاى تقطيع شده قرآن.

ـ تفسير عكرمه و شناخت روش وى در تفسير
مهدى علمى حسينى,چاپ اوّل, تهران, فرهنگ آوران, 1380, 384ص, وزيرى.
بخش نخست كتاب, شرحى است از فعاليت هاى علمى, اوضاع اجتماعى و سياسى عكرمه (يكى از صحابه رسول اكرم(ص)) كه در بخش دوم, روش تفسيرى عكرمه, همراه با ترجمه و تفسير سوره هاى قرآن (برخى از آيات سوره ها) درج شده است. اين تفسير براساس آيات ديگر قرآن و روايات و تفاسير مختلفى چون: جامع البيان, تبيان, نورالثقلين و تفسير قمى فراهم آمده است.

ـ ميراث حديث شيعه
گردآورنده: مهدى مهريزى و على صدرايى خويى,چاپ اوّل, قم, دارالحديث, 1380, 608ص, وزيرى.
كتاب حاضر پنجمين جلد از ميراث حديث شيعه است كه به همت مركز تحقيقات دارالحديث تدوين شده است. اين مجموعه, عنوان سلسله كتاب هايى است كه طى آن آثار علماى شيعه در حوزه حديث و علوم حديث عرضه مى شود. در اين مجموعه, رساله هاى كوتاهى كه در حجم يك كتاب نيستند و تاكنون منتشر نشده يا به شكل مطلوبى در اختيار محققان قرار نگرفته اند, تصحيح و احيا مى شود. هر جلد از اين مجموعه متشكل از پنج بخش است: متون حديث و دعا, شرح و ترجمه حديث و دعا, علوم حديث, اجازات و شرح حال محدثان, و معرفى نسخه هاى خطى. برخى مطالب مجلد حاضر بدين قرار است: منتخب الانوار فى تاريخ الائمه الاطهار; اربعون حديثا فى فضائل اميرالمؤمنين; ندبه الامام سجاد; شرح حديث حقيقت; مختصر رساله فى احوال الاخبار.

ـ مقياس الرواة فى كليات علم الرجال
على اكبر سيفى مازندرانى,چاپ اوّل, تهران, مؤسسه نشر اسلامى, 1380, 412ص, رقعى.
در اين كتاب مباحثى در باب علم رجال به زبان عربى براى طلاب حوزه هاى علميه فراهم آمده است. كتاب با تعاريف, اصول و اهميت علم رجال آغاز مى شود. در پى آن, اين مطالب درج شده است: علماى بزرگ رجال, طبقه بندى علم رجال, نحوه درك احاديث از نظر اعشار, ضوابط جرح و تعديل, امارات عدالت و وثاقت, توثيقات عامه و خاصه, قاعده تبديل سند و نظاير آن.

ـ ابتلا از ديدگاه قرآن و سنت
مجتبى بيگلرى,چاپ اوّل, تهران, رمز, 1380, 284ص, وزيرى.
در اين كتاب اصطلاح ابتلاء با استناد به آيات قرآن كريم و روايات تشريح و مسائل مختلف آن بررسى مى شود. در بخشى از كتاب آمده است: ابتلا در اصطلاح به معناى امتحان و آزمايش كردن است به اين ترتيب كه كارى به كسى داده مى شود تا صفات باطنى وى را مانند: اطاعت, شجاعت, سخاوت, عفت, علم, وفاى به عهد و تقواى او را دريابند. مسأله ابتلا و امتحان از جمله مسائل مهمى است كه در قرآن روى آن تكيه شده است و مطالب مربوط به آن با تعابير مختلف چون: بلا, فتنه, تمحيص, تمييز و امتحان وارد شده است. در كتاب حاضر, مؤلف ضمن به دست دادن تعاريف مختلفى از ابتلا اين مباحث را شرح مى دهد: ابتلا سنت الهى, وسايل و ابزار ابتلا, اجزا سنت ابتلا, ابتلا به شدايد بهاى بهشت, فلسفه امتحان و ابتلا, عموميت ابتلا, ابتلاى انبيا, ابتلاى مومنين و غيره.

ـ قرآن در آيينه نهج البلاغه
محمدتقى مصباح يزدى; گردآورنده: احمد محمدى,چاپ اوّل, قم, مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره), 1380, 128ص, وزيرى.
كتاب حاضر, مجموعه چند سخنرانى از استاد محمدتقى مصباح يزدى است كه طى سال هاى 1377ـ 1378 در قم ايراد شده است. اين سخنرانى ها درباره حقيقت قرآن است كه از ديدگاه نهج البلاغه و از زبان قرآن كريم بيان گرديده است. در پايان كتاب به برخى شبهات كه از جانب معاندان درباره قرآن نقل شده, پاسخ داده مى شود. علاوه بر آن انگيزه هاى اين معاندان نيز بررسى مى گردد. عناوين كتاب از اين قرار است: جايگاه قرآن در جامعه دينى, فهم و تفسير قرآن و قرآن و تهاجم فرهنگى.

ـ قرائت امام نافع به روايت قالون و ورش (روش شاطبيه)
احمد خالد شكرى; مترجم: حميدرضا كفاش,چاپ اوّل, تهران, عابد, 1380, 294ص, وزيرى.
در اين كتاب شيوه هاى قرائت امام نافع, قالون و ورش در دو فصل معرفى مى شود. فصل اول با عنوان اصول روايت قالون شامل اين مباحث است: استعاذه و بسمله, ميم جمع وصل, مد و قصر, هاء كنايه, ادغام, ياءهاى زايد و… در فصل دوم كه با عنوان اصول روايت ورش عنوان گرفته موضوعاتى از اين قبيل به چشم مى خورد: وصل ميم جمع, مد و قصر, هاء كنايه, همزه مفرد, ادغام و تنبيهات. افزون بر آن مؤلف كوشيده است كه اختلاف شيوه هاى قرائت نافع, قالون و ورش را با حفص نشان دهد. كتاب با اشعار عربى درباره شكل قرائت سوره هاى مختلف, نيز فهرست اعلام منابع و مراجع به پايان مى رسد.

ـ درآمدى بر تاريخ گذارى قرآن
جعفر نكونام, چاپ اوّل, تهران, هستى نما, 1380, 336ص, رقعى.
در اين كتاب تاريخ ثبت و ضبط آيات قرآن كريم طى شش فصل بيان شده است. منظور از تاريخ گذارى قرآن عبارت است از: تعيين تاريخ نزول وحى هايى كه بر پيامبر(ص) در طول دوره 23ساله نبوتش فرود مى آمده است; چه اين وحى ها يك سوره تمام يا بخشى از يك سوره بوده باشد. عناوين فصل هاى كتاب از اين قرار است: تعريف و اهميت تاريخ گذارى قرآن, پيشينه تاريخ گذارى قرآن, مبانى تاريخ گذارى قرآن, منابع تاريخ گذارى قرآن, دشوارى هاى تاريخ گذارى قرآن و تاريخ گذارى نخستين سوره هاى قرآن.

ـ قرآن در آينه پژوهش: مقالات علمى ـ پژوهشى از فارغ التحصيلان مقطع دكترى تخصصى (PH.D)
تهيه و تنظيم: محمدكاظم شاكر,چاپ اوّل, تهران, هستى نما, 1380, 344ص, رقعى.
در اين كتاب, سيزده مقاله برگرفته از رساله دانش آموختگان مقطع دكتراى تخصصى طى سه بخش با اين عناوين تدوين شده است: 1. علوم قرآنى, 2. روش پژوهشى در تفسير, 3. تفسيرپژوهى. عناوين مقالات عبارتند از: درآمدى بر تبيين وجوه عام اعجاز قرآن كريم; محكم و متشابه; فوايد به كارگيرى الفاظ مكرر در قرآن كريم; طبقه بندى اسامى سوره هاى قرآن; پژوهشى در تناسب آيات و سوره هاى قرآن; مبانى تفسير عرفانى; تأويل آيات قرآن در متون فارسى; صفوه التفاسير علامه شبر; تفسيرى ناشناخته; اسرائيليات; زمينه ها و ريشه ها, قرآن و منشأ مشروعيت دولت نبوى, درآمدى بر جبر و اختيار در قرآن كريم, روش تبليغ قرآنى در مقايسه با شيوه تبليغ در جهان امروز و درخشش زنان مسلمان در عرصه علم و فرهنگ در صدر اسلام.

ـ نگاهى نو به تفسير الميزان
شهاب الدين حسينى,چاپ اوّل, قم, نورگستر, 1380, 228ص, رقعى.
بخش نخست كتاب با عنوان كليات شامل: تفسيرپذيرى قرآن, منابع و ماخذ نخستين تفسير, روش هاى تفسيرى است. بخش دوم ذيل عنوان ساختار محتوايى تفسير الميزان دربردارنده موضوعاتى است همچون الميزان و منابع مختلف, الميزان و منابع تفسيرى و الميزان و كتاب مقدس. در دو بخش بعدى روش شناسى تفسير الميزان و مبانى و اصول زيرساختى در الميزان آمده است.
ـ حديث ولايت به روايت (و بررسى) مسند احمد بن حنبل شيبانى
محمود موسوى نژاد, احمد خدايى,چاپ اوّل, قم, جامعه مدرسين, 1380, 320ص, وزيرى.
در اين كتاب, مسند امام احمد حنبل در باب ولايت حضرت على(ع) ترجمه و بررسى شده است. گفتنى است مسند امام احمد حنبل داراى احاديث و روايات متعددى است كه طى آن, نگارنده ضمن تأييد برخى مباحث فقهى شيعيان, مسأله امامت را به تفصيل بررسى و تشريح مى كند. گفتنى است احاديث جمع آمده در مسند عمدتاً از قول علماى اهل سنت درباره ولايت و امامت حضرت على(ع) نقل شده است. در كتاب حاضر, مترجم ضمن ترجمه متن مسند شرح و توضيحى از آن در پاورقى ها ذكر كرده است. كتاب با مختصرى درباره زندگانى احمد بن حنبل همراه است.

ـ رجال ابن الغضائرى احمد بن الحسين بن عبيدالله(ره) من اعلام القرن الرابع الهجرى
محقق: ماجد كاظمى,چاپ اوّل, قم, دارالهدى, 1380, 160ص, وزيرى.
ابن الغضائرى كتابى به رشته تحرير درآورده كه طى آن برخى علماى اسلامى در رشته هاى مختلف به ترتيب حروف الفباى نام معرفى شده است. وى در اين كتاب شرح كوتاهى از زندگى, آثار و زمينه علمى فعاليت هاى افراد ياد شده را فراهم آورده است. كتاب حاضر, شرحى است بر نوشته هاى ابن الغضائرى, كه نگارنده توضيحات بيش ترى در خصوص رجال معرفى شده در كتاب اصلى به دست مى دهد.
اخلاقـ الاداب الدينيه للخزانه المعينيه
فضل بن حسن طبرسى; مقدمه: احمد عابدى,چاپ اوّل, قم, آستانه مقدسه قم, 1380, 368ص, وزيرى.
الاداب الدينيه للخزانه المعينيه كتابى است از فضل بن حسن طبرسى (468ـ 548ق) به زبان عربى كه در باب برخى آداب و اخلاق اسلامى نگارش يافته است. بخش اول كتاب متن عربى طبرسى و بخش دوم ترجمه كامل آن است. در هر دو بخش پيش از شروع مطالب, شرح مختصرى از زندگى, آثار و ويژگى هاى شخصيتى طبرسى عرضه مى شود; سپس تعريفى از اخلاق و آداب از منظر طبرسى ذكر مى گردد; آن گاه متن اصلى با عناوينى چون: آداب لباس پوشيدن, آداب شانه كردن مو, مسواك كردن, آداب خريد و فروش, آداب ازدواج, آداب مربوط به مسافرت, آداب مربوط به تربيت فرزندان, و آداب و دعاهاى مربوط به نگاه كردن و شنيدن آمده است.
تاريخ و شرح حالـ آفتاب آمد دليل آفتاب: على(ع)از زبان على(ع)
محمد محمديان; مترجم: مجيد حيدرى فر,چاپ اوّل, قم, جامعه مدرسين, 1380, 248ص, وزيرى.
نوشتار حاضر, ترجمه كتابى با عنوان (حياه اميرالمؤمنين(ع) عن لسانه) تأليف محمد محمديان است كه طى آن, فضايل و سيره امام على(ع) از قول آن حضرت بازگو مى شود. اين مطالب اغلب از نهج البلاغه استخراج شده است. عناوين برخى فصل هاى كتاب از اين قرار است: نخستين مؤمن به خدا و پيامبر(ص), نخستين عابد موحد, نخستين برپاكننده نماز با پيامبر(ص), على(ع) يگانه صديق اكبر, نزديك ترين فرد به پيامبر(ص), محرم راز پيامبر(ص), برادر پيامبر(ص), محبوب ترين فرد به پيامبر(ص), داماد پيامبر(ص), فداكارى در ركاب پيامبر(ص), پايدارى در ركاب پيامبر(ص), داستان يوم الانذار, آرميدن در بستر پيامبر(ص) و نقش على(ع) در جنگ بدر, احد و خندق.

ـ آيينه صدق و صفا: شامل شرح حال آيةاللّه العظمى حاج شيخ محمدعلى اراكى و صدها خاطره و داستان و نكته…
به اهتمام: رضا استادى,چاپ اوّل, قم, مشهور, 1380, 392ص, رقعى.
مطالب اين كتاب در سه بخش سامان يافته است. در بخش نخست, شرح حالى از آيةاللّه محمدعلى اراكى(ره) به طبع رسيده كه ضمن آن خاندان, فرزندان, دامادها, اساتيد, شاگردان و تأليفات وى معرفى شده اند. بخش دوم مشتمل بر 290 خاطره و حكايت درباره آيةاللّه اراكى(ره) است كه از قول دوستان, آشنايان و نزديكان وى نقل شده است. در بخش سوم نيز مطالب و يادداشت هاى ايشان ذيل اين عناوين درج گرديده است. علل عقب ماندگى ما, ولايت تكوينى چهارده معصوم(ع), پاسخ به نامه اى در مورد سهم امام(ع) و نوشتارى فلسفى كه به خط آيةاللّه اراكى(ره) موجود است.

ـ انديشه سياسى محقق كركى
محمدعلى حسين زاده,چاپ اوّل, قم, بوستان كتاب, 1380, 144ص, رقعى.
در كتاب حاضر, نخست از اوضاع سياسى, اجتماعى, فرهنگى و مذهبى عصر محقق كركى (يكى از فقها و علماى بزرگ شيعى قرن دهم هجرى قمرى) سخن مى رود, سپس انديشه سياسى نامبرده با اين موضوعات تبيين مى شود: امامت در انديشه سياسى كركى, ولايت فقيه در عصر غيبت, شرايط فقيه, اختيارات فقيه, امر به معروف و نهى از منكر و خراج. كتاب با مبحثى در باب همكارى محقق كركى در بنيان نهادن دولت شيعى شاه اسماعيل صفوى به پايان مى رسد.

ـ واتيكان دنياى اسلام و غرب
هادى خسروشاهى,چاپ اوّل, تهران, كلبه شروق, سماط, 1380, 338ص, رقعى.
مقالات كتاب از سيد هادى خسروشاهى در باب سياست هاى جديد واتيكان و همكارى و تاييد واتيكان از سياست هاى امپرياليسم و صهيونيسم بين الملل, همچنين رابطه نامعقول آنها با مسلمانان است كه با اين عناوين جمع آمده است: روش سياسى واتيكان: آشنايى اجمالى; روابط واتيكان با فاشيسم; اهداف واتيكان در دنياى اسلام; واتيكان و صهيونيسم; روابط واتيكان با اسرائيل; روابط واتيكان با امپرياليسم آمريكا; واتيكان از ديدگاه ما, مسئوليت واتيكان; و نبرد با اسلام! واتيكان و مفهوم همزيستى مسالمت آميز, عناوين پاره اى از مقالات است.

ـ داستان پيامبران در تورات, تلمود, انجيل و قرآن و بازتاب آن در ادبيات فارسى
محمد لاريجانى,چاپ اوّل, تهران, اطلاعات, 1380, 1116ص, وزيرى.
در كتاب داستان برخى پيامبران الهى با استناد به تورات, تلمود, انجيل و قرآن كريم فراهم آمده است. نگارنده با شرح زندگى و ذكر سيره پيامبران, آيات مربوط به داستان ها را با يك ديگر مقايسه نموده است. قسمتى از هر زندگى نامه به بازتاب آن در ادبيات فارسى اختصاص يافته است. نگارنده سروده هايى از شاعران فارسى زبان درباره زندگى پيامبران, گردآورده است. مطالب كتاب با اين اسامى تدوين گرديده است: حضرت آدم; حضرت ادريس, نوح, هود, صالح, ابراهيم و اسماعيل, لوط, اسحاق و يعقوب, يعقوب و يوسف, ايوب, شعيب, موسى, هارون و خضر و سموئيل و داوود.

ـ انديشه سياسى فيض كاشانى
على خالقى,چاپ اوّل, قم, بوستان كتاب, 1380, 144ص, رقعى.
در كتاب حاضر انديشه هاى سياسى محمد بن شاه مرتضى فيض كاشانى (1006ـ1091ق) ـ از علماى عصر صفوى ـ طى پنج فصل تبيين مى شود. وى همانند بسيارى از علماى ديگر شيعه به ضرورت حكومت در جامعه اسلامى و تبعيت و تطابق آن با شرع, تصريح دارد ولى با توجه به ضرورت هاى سياسى و اجتماعى عصر خود, پذيرش حاكميت دولت صفوى در جامعه اسلامى ايران آن روز را لازم مى شمرد و خود نيز عملا با دولت آن زمان همكارى مى كرد. در اين كتاب, در فصل نخست, شرح كوتاهى از زندگى فيض و اوضاع سياسى, اجتماعى و مذهبى آن زمان به طبع رسيده و در فصل دوم جايگاه سياست در انديشه هاى وى تبيين شده است. فصل سوم با عنوان ضرورت و انواع حكومت نيز به مباحثى از اين دست اختصاص يافته است: ضرورت حكومت, انواع حكومت, حكومت نبوى, امامت معصوم(ع), حكومت عالمان دين, و حكومت سلاطين. در فصل چهارم, وظايف و اختيارات حكومت اسلامى و در فصل پنجم حقوق متقابل مردم و حاكمان بازگو شده است.

ـ رند خام: شريعتى شناسى, زمانه, زندگى و آرمان هاى شريعتى
رضا عليجانى,چاپ اوّل, تهران, شادگان, 1380, 280ص, رقعى.
نويسنده در معرفى اين كتاب آورده است: اين نوشتار در قالبى بين بازگويى و بازخوانى شريعتى بيان مى گردد… در عين حال كه سعى مى گردد به متن هاى خود شريعتى رجوع شود, اما از راوى صرف شريعتى بودن نيز پرهيز مى گردد. بدين ترتيب سعى مى شود فاصله زمانى بين ما و شريعتى و پرسش هاى امروزين مدنظر قرار گيرد. اين نوشتار قصد ندارد شريعتى را قطعه قطعه كند و زير ميكروسكوپ به تشريح آن بپردازد, بلكه تلاش دارد تصويرى كامل از پيكره زنده و پرشور و احساس شريعتى ارائه نمايد تا به برداشتى نزديك تر و حسى از او دست يابد. در اين تلاش به شريعتى از جنبه هاى فكرى, اجتماعى, عاطفى و به ويژه به منش, روحيات و خلقيات او پرداخته خواهد شد.

ـ اسرار فدك: تحليل اعتقادى ـ تاريخى ماجراى فدك و خطابه زهرا(س)
محمدباقر انصارى, حسين رجايى,چاپ اوّل, قم, دليل ما, 1380, 304ص, وزيرى.
كتاب حاضر در نه بخش تدوين شده است. در بخش نخست از چگونگى فتح و اعطاى فدك به حضرت فاطمه(س) سخن مى رود. در بخش دوم اقدامات اميرالمؤمنين(ع) وحضرت فاطمه(س) در مقابله با غاصبان بازگو مى شود. در بخش سوم اقدامات غاصبان پس از تثبيت غصب فدك تشريح مى گردد. ريشه يابى ماجراى فدك, تحليل و خلاصه اى از خطابه حضرت زهرا(س) و سند, متن, كتابشناسى و شعر فدك, عناوين بخش هاى چهارم تا ششم است. در ديگر بخش هاى كتاب, ضمن بررسى جنبه هاى تاريخى و اجتماعى ماجراى فدك, متن عربى و ترجمه فارسى خطابه حضرت زهرا(س) درباره فدك به طبع مى رسد.

ـ اسلام در اروپا: سياست هاى دين و امت
استيون ورتوك, سرى پيچ; مترجم: كاووس سيد امامى,چاپ اوّل, تهران, مركز بازشناسى اسلام و ايران (باز), 1380, 344ص, رقعى.
كتاب حاضر گزيده اى از مقالاتى است كه تنى چند از متخصصان علوم اجتماعى غرب و شرق اروپا درباره مسائل و چالش هاى اجتماعات مسلمان در اين سرزمين نگاشته اند. اين مقالات به معرفى و بررسى تاريخچه و وضعيت فعلى اقليت هاى مسلمان, گروه ها و تشكل هاى مسلمانان و نقش آنها در گذشته, حال و آينده اروپا و برخى موضوعات مربوط به آنها, اختصاص دارد. كتاب از پنج بخش تشكيل شده و هر بخش از چند فصل و هر فصل به قلم يكى از محققان و نويسندگان نوشته شده است. بخش اول حاوى دو فصل است: 1. اسلام در اروپا, سياست هاى دين و امت (مقدمه), 2. گروه هاى اسلامى در اروپا ميان تثبيت اجتماع و بحران اجتماعى. بخش دوم درباره فرآيند مهاجرت, سكونت و حضور مسلمانان در اروپاست كه از سه فصل تشكيل شده است: 1. اجتماعات مسلمانان بالكان در دوران پس از كمونيسم 2. دين, هويت و ستيز سياسى در يك دهكده پوماك در شمال يونان 3. اقليت مسلمان در لهستان. در بخش سوم برخى از تشكل هاى نوين مسلمانان و ساز و كارهاى آنان معرفى مى شود. اين بخش مشتمل بر چهار فصل است: 1.شوراى مساجد برادفورد و تلاش براى وحدت مسلمانان 2. تبليغى جماعت و مساجد ديوبندى در انگلستان 3. فرهنگ سياسى بودها 4. ديدگاه اسلامى و واقعيت اجتماعى: فرهنگ سياسى مسلمانان سنى در آلمان. چهارمين بخش كتاب كه به نمودها و تشكل هاى نوين مسلمانان مربوط مى شود شامل اين چهار فصل است: 1. مسلمانان سوئدى تا چه حد مذهبى اند؟ 2. اقليت هاى مسلمان در ايتاليا و تصوير آنان در رسانه هاى ايتاليا 3. بنياد سخن پراكنى اسلامى در هلند, بلندگوى اطلاعاتى يا عرصه منازعه 4. انجمن هاى اسلامى ترك در آلمان و مسأله شهروند اروپايى. آخرين بخش كتاب از يك مقاله تشكيل شده كه آن تحليل و نگاهى است به آينده مسلمانان اروپا و نقش آنها در تحولات سال هاى پايانى هزاره گذشته و سال هاى آغاز هزاره جديد اروپا. گفتنى است معرفى تخصص, آثار و مدارج علمى و شرح حال كوتاه نويسندگان مقالات, همچنين خلاصه مقالات در ابتداى كتاب آمده و برخى از مطالب با نمودار و جدول هاى آمارى همراه شده و صفحات پايانى نيز به واژه نامه و نمايه اسامى اختصاص يافته است.

ـ جريان هاى بزرگ در تاريخ انديشه غربى: گزيده آثار بزرگ در تاريخ انديشه اروپاى غربى از سده هاى ميانه…
گردآورنده: فرانكلين لوفان بومر; مترجم: حسين بشيريه,چاپ اوّل, تهران, مركز اسلام شناسى اسلام و ايران(باز), 1380, 1000ص, وزيرى.
در مجموعه حاضر گزيده اى از آرا و آثار بزرگ تاريخ انديشه غرب از سده هاى ميانه تا امروز گردآورى و در قالب سه بخش اصلى تقسيم بندى شده است: 1. عصر دين 2. عصر علم 3. عصر اضطراب. اين گزيده ها شامل مطالب فلسفى, اجتماعى, دينى, علمى, هنرى, سياسى,ادبى, روان شناختى, تاريخى و اخلاقى است. بخش اول از سه فصل تشكيل شده كه عبارند از: جهان بينى مسيحى در سده هاى ميانه, عصر رنسانس و عصر تفرقه مذهبى. در اين بخش گزيده هايى از آثار توماس اكويناس, اگوستين قديس, راجر بيكن, دانته, ساليسپورى, پترارك, اراسموس, داوينچى, ماكياولى, بلينى, لوتر, كالون, باركلى, هوكر, بدن, و گروهى ديگر آمده است. بخش دوم با عنوان عصر علم عمدتاً دوران رنسانس را دربرگرفته متشكل از سه فصل است: 1. انقلاب علمى 2. عصر روش انديشى 3. سده بلوغ. در اين فصل ها گزيده آثار و انديشه هاى اين افراد آمده است: فونتيل, مونتتى, كوپرنيك, هاروى, بيكن, دكارت, لاك, اسپينوزا, نيوتون, گاليله, پاسكال, بوسوئه, هابز, ولتر, هيوم ديدرو, مونتسكيو, روسو, كندرسه, ويكو, برگ, هردر, هگل, ميل, اسپنسر, كنت, ماركس, انگلس, داروين, نيچه, ديلتاى و عده اى ديگر. آخرين بخش كتاب كه عصر اضطراب نام گرفته شامل گزيده آثار فرويد, بارت, سارتر, ياسپرس, هايزنبرگ, كاسيرر, يونگ فروم, لنين, استالين, موسولينى, هيتلر, كامو, اشپنگلر, توينبى و چند نفر ديگر است.صفحات پايانى به فهرست منابع و نمايه اسامى اختصاص يافته است.

ـ جمهورى آذربايجان: چگونگى شكل گيرى و وضعيت كنونى آن
محمدامين رسول زاده; مترجم: تقى سلام زاده,چاپ اوّل, تهران, شيرازه, 1380, 176ص, رقعى.
محتواى كتاب عبارت است از بررسى و تحليل چگونگى شكل گيرى رشته تحولات سياسى و فرهنگى اى كه در فاصله سال هاى پايانى قرن نوزدهم ميلادى تا سال هاى نخست قرن بعدى موجب شكل گيرى جمهورى آذربايجان شد. اهميت بيش تر كتاب در آن است كه نويسنده آن از چهره هاى برجسته جمهورى آذربايجان بعدى ـ خود از موسسان جمهورى اول آذربايجان و مجرى و مبدع بسيارى از تحولات مذكور بوده, براى مقابله با بحران هويت قومى ناشى از سلطه روس ها, تلاش كرده عنصر زبان تركى را به جاى ميراث سابق جايگزين ساخته است. كتاب چه در گزارش رويدادها و چه تبيين نوع استدلال و تفسير خاصى از سرگذشت فرهنگى اين سامان تصويرى اغراق آميز و غير واقع از نقش ترك ها به دست مى دهد; هرچند يادداشت دبير مجموعه آسياى ميانه و قفقاز كه كتاب حاضر نخستين شماره آن قلمداد مى شود, ذهن خواننده را براى آشنايى با وضعيت تاريخى و فرهنگى موضوع كاملا آماده مى سازد. كتاب كه از زبان تركى به فارسى ترجمه شده شامل اين مطالب و مباحث است: مردم آذربايجان, بيدارى ادبى و ملى, جنگ جهانى و انقلاب كبير, كمك برادرانه تركيه, نتايج متاركه موندروس در قفقاز, مجلس نمايندگان و اقدامات آن, در آستانه حوادث مهم, استيلاى بلشويكى, امپرياليسم سرخ, ايده استقلال و فهرستى از شهيدان آذربايجان. صفحات پايانى كتاب به عكس هايى از رسول زاده و عده اى از چهره هاى هم عصر او, همچنين نمايه اسامى اختصاص يافته است.

ـ مرورى كو